Αυτή η καλή πρακτική παρουσιάζει μια πρωτοβουλία ανοιχτής σχολικής εκπαίδευσης σχετικά με τα “Πλαστικά και τρόφιμα”, που αναπτύχθηκε από το 4ο ΓΕ.Λ. Σερρών και την εκπαιδευτικό Μπαζούκη Ευαγγελία ΠΕ04.02, από 01/02/2022 έως 20/05/2022.
Η εφαρμογή του εκπαιδευτικού σεναρίου οργανώθηκε στην eclass, όπου αναρτήθηκαν οι οδηγίες, τα φύλλα εργασίας, ένα κοινόχρηστο έγγραφο, ένα κοινόχρηστο λεύκωμα φωτογραφιών-βίντεο και οι χρήσιμοι για την έρευνα διαδικτυακοί σύνδεσμοι.
Στις δραστηριότητες συμμετείχαν τρεις επιστήμονες: από το Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Υλικών του Πανεπιστημίου Κρήτης, από το Τμήμα Χημείας του Α.Π.Θ. και από το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών. Επίσης συνέδραμε και ένας επαγγελματίας του τομέα της ανακύκλωσης. Για τις συναντήσεις με τους ειδικούς συνεργαστήκαμε με ένα ακόμα τμήμα του σχολείου μας που υλοποιούσε σχετικό με τα πολυμερή σενάριο.
Υποστηρίχτηκε από την Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κρήτης. Αυτή η πρακτική παρουσιάστηκε προηγουμένως στην πλατφόρμα CONNECT.
Νοιάζομαι: Οι μαθητές ασχολήθηκαν με ένα πραγματικό πρόβλημα που είναι η επίδραση των πλαστικών στα τρόφιμα με τα οποία έρχονται σε επαφή και κατ’ επέκταση στην υγεία μας, αλλά και η παρουσία τους ως μικροπλαστικά στην τροφική αλυσίδα.
Προβληματίστηκαν σχετικά με την ποσότητα πλαστικού που χρησιμοποιούν σε ατομικό και οικογενειακό επίπεδο όσον αφορά τα τρόφιμα και την κατέγραψαν σε κοινόχρηστο έγγραφο.
Η σήμανση των πλαστικών ήταν ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο προς διερεύνηση.
Ενδιαφέρθηκαν για την τύχη των πλαστικών μετά τη χρήση τους, τόσο στους χώρους απόρριψης όσο και στους χώρους ανακύκλωσης. Επίσης, για τη δυνατότητα αντικατάστασής τους από άλλα υλικά λιγότερο επιβλαβή.
Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ανήκαν σε τμήμα 22 ατόμων της Β’ τάξης του Λυκείου, ηλικίας 16-17 ετών.
Μαθαίνω: Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις Χημείας για τα πολυμερή, τεχνητά και φυσικά.
Η τεχνολογία των πλαστικών δε διδάσκεται στο σχολείο και έτσι οι μαθητές δε γνωρίζουν τα προβλήματα που σχετίζονται με την ασφαλή χρήση τους. Έτσι, μέσα από το πρόγραμμα, διερεύνησαν την ασφάλεια των πλαστικών όσον αφορά τη χρήση τους στη συσκευασία και αποθήκευση των τροφίμων (το προς μελέτη υλικό που συνοδεύει το σενάριο αναρτήθηκε στην eclass).
Παρήγαγαν βιοπλαστικό από πατάτα (μετά από σχετική έρευνα) και διερεύνησαν τον ρόλο του πλαστικοποιητή. Βιντεοσκόπησαν το πείραμα και συμμετείχαν με αυτό σε επίσημο διαγωνισμό βιντεοσκοπημένων πειραμάτων (ΠΑΝΕΚΦΕ). Επίσης δοκίμασαν να παράξουν βιοπλαστικό από γάλα.
Έκαναν προσομοίωση μονάδας ανακύκλωσης πλαστικού (διαλογή ανά είδος πλαστικού με χρήση της ειδικής σήμανσης).
Πρότειναν πειραματική δοκιμή για τον προσδιορισμό του είδους ενός πλαστικού που δε φέρει σήμανση, μετά από σχετική έρευνα.
Δούλεψαν ομαδικά για τη διερεύνηση των μικροπλαστικών (πηγές, μορφή, μέγεθος, διάδοση στον αέρα) με χρήση online δραστηριότητας και πρωτότυπου φύλλου εργασίας. Μελέτησαν πρόσφατα άρθρα σχετικά με την ανίχνευση μικροπλαστικών στον ανθρώπινο οργανισμό.
Για την επίλυση αποριών και τη λήψη πρόσθετων πληροφοριών επικοινώνησαν με επιστήμονες ερευνητές μέσω τηλεδιάσκεψης.
Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν:
Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές ετοίμασαν
Σημ. : όλα τα σχετικά έγγραφα και links είναι αναρτημένα στην πλατφόρμα CONNECT
Ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες ομαδικά και υποστηριζόμενοι από τις οικογένειες, τη Διεύθυνση και τον Σύλλογο Διδασκόντων του σχολείου.
Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση: Η δραστηριότητα ήταν ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών. Το προτεινόμενο σενάριο εμπλουτίστηκε με επιπλέον δραστηριότητες ακολουθώντας τα ενδιαφέροντα των μαθητών και την επικαιρότητα (βλ. μικροπλαστικά). Ήταν εξαιρετικά χρήσιμη και καινοτόμος, συνδυάζοντας έρευνα – επικοινωνία με επιστήμονες – συνεργασία με ευρωπαϊκα προγράμματα του σχολείου – δημιουργία, αναδεικνύοντας ένα πρόβλημα της καθημερινότητας που δεν είναι άμεσα αντιληπτό και αρκετά προβεβλημένο (δημιουργία και παρουσία των μικροπλαστικών).
Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήσιμη για άλλους δασκάλους επειδή δίνει τη δυνατότητα να ανοίξουν οι εκπαιδευτικοί ορίζοντες. Δεν παραμένουν προσκολλημένοι στο σχολικό βιβλίο και πρόγραμμα αλλά έχουν τη δυνατότητα να διερευνήσουν θέματα καθημερινού ενδιαφέροντος αναπτύσσοντας την επιστημονική σκέψη στους μαθητές.
Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από: [ ] Διεύθυνση του σχολείου [ ] σχολικός σύλλογος
[ ] Τοπική αυτοδιοίκηση [ ] Άλλο: Σύλλογος γονέων & κηδεμόνων
Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές ήταν πολύ ευχαριστημένοι με την ευκαιρία που είχαν να γνωρίσουν επιστήμονες και να πάρουν πληροφορίες από αυτούς. Η συμμετοχή τους σε κάθε είδος δημιουργίας (πείραμα, αφίσα, podcast…) τους ενθουσίασε. Με το πέρας του προγράμματος είχαν περισσότερη αυτοπεποίθηση στην παρουσίαση και επιστημονική υποστήριξη των γνώσεών τους. Ως παράδειγμα, ένας μαθητής χαμηλού επικοινωνιακού προφίλ διεκδίκησε τη συμμετοχή του στο Μαθητικό Συνέδριο του CONNECT, δούλεψε με ζήλο για την προετοιμασία του και εκπροσώπησε επάξια την ομάδα μας.
Παρακαλώ διευκρινίστε: Οι οικογένειες συμμετείχαν ενεργά στο πρώτο στάδιο βοηθώντας να προσδιορισθεί η σύνδεση των πλαστικών με τα τρόφιμα και το πρόβλημα που προκύπει από αυτά. Συμμετείχαν κυρίως οι μητέρες των παιδιών και τα αδέλφια τους.
Τα κορίτσια αποτελούσαν τη συντριπτική πλειοψηφία του τμήματος και ήταν πολύ ενθουσιώδη κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Από αυτά, τα περισσότερα θα ακολουθήσουν τις Θετικές Σπουδές.