Αυτή η καλή πρακτική παρουσιάζει μια πρωτοβουλία ανοιχτής σχολικής εκπαίδευσης για τα απορρίμματα και τη διαχείρισή τους στα μαθήματα Χημείας και Βιολογίας στα πλαίσια του Προγράμματος Έρευνας και Καινοτομίας Horizon 2020, που αναπτύχθηκε από το Γυμνάσιο Νέας Αλικαρνασσού τη σχολική χρονιά 2022-2023 από τους εκπαιδευτικούς Γιακουμάκη Κονδυλία και Χαραλαμπίδου Πηνελόπη από 10/10/22 έως 28/4/23. Στις δραστηριότητες συμμετείχαν τρεις επιστήμονες: η Αντωνιάδη Δανάη, Θαλάσσια Βιολόγος που εργάζεται στο ΕΛΚΕΘΕ, η Γεωργίου Μαρία, Χημικός Μηχανικός Msc που εργάζεται στον Ενιαίο Σύνδεσμο Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης (ΕΣΔΑΚ) και η Κρυσταλλία Σηφακάκη, Μηχανολόγος μηχανικός της Δημόσιας Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης Ηρακλείου (ΔΕΥΑΗ). Αυτή η πρακτική παρουσιάστηκε προηγουμένως στην πλατφορμα connect Members – CONNECT (exus.co.uk)
τους λόγους που επέλεξαν το πλαστικό για καθημερινή χρήση. Η ερώτηση που προσέλκυσε το ενδιαφέρον των μαθητών και αποτέλεσε τον τίτλο του σεναρίου μας ήταν «Είναι τα απορρίμματα σκουπίδια;». Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν 30 μαθητές (15 χρονών) της Γ’ τάξης Γυμνασίου.
Μαθαίνω: Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις απο έγκυρες επιστημονικές πηγές και συνομίλησαν με ειδικούς εμπειρογνώμονες για τα περιβαλλοντικά προβλήματα που προκύπτουν από τη συσσώρευση στερεών και υγρών απορριμμάτων και οδηγούν στη χημική ρύπανση του νερού και του εδάφους, καθώς και για τον ρόλο των αποικοδομητών στις τροφικές αλυσίδες και για τους γεωχημικούς κύκλους (κύκλος του άνθρακα, κύκλος του αζώτου). Επίσης ενημερώθηκαν για τα πολυμερή – πλαστικά, τον τρόπο παρασκευής τους, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της χρήσης τους και το πρόβλημα της μη αποικοδόμησής τους. Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν η επεξεργασία ερωτήσεων, ανάλυση δεδομένων, η συζήτηση ισχυρισμών και αποδεικτικών στοιχείων, η σύνταξη συμπερασμάτων και η σύνθεση ομαδικών εργασιών. Οι σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις που αξιοποιήθηκαν για το σενάριο ήταν: η διερευνητική μέθοδος μάθησης που εισάγει την επιστημονική έρευνα στη σχολική πράξη, η βιωματική μέθοδος, η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και η μέθοδος επίλυσης προβλημάτων (Kalathaki, 2015).
Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές:
Ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες ομαδικά ή ατομικά, υποστηριζόμενοι από τους καθηγητες και τις οικογένειές τους.
Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση: Η δραστηριότητα χρησιμοποιήθηκε για τη συνδιδασκαλία της χημικής ρύπανσης και της διαχείρισης των απορριμμάτων στα μαθήματα Χημείας και Βιολογίας Γ΄ Γυμνασίου, αλλά μπορεί να εφαρμοστεί και στα πλαίσια της Γεωγραφίας Β΄ Γυμνασίου και στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων στην Ενότητα «Φροντίζω το Περιβάλλον». Ήταν μια πρόκληση να συνδυαστούν δυο γνωστικά αντικείμενα για την διδασκαλία της ρύπανσης εκτός ωρολογίου προγράμματος με ποικίλες βιωματικές δραστηριότητες. Ηταν καινοτόμο καθώς έφερε τους μαθητές σε επαφή με εμπειρογνώμονες διευρύνοντας περισσότερο το γνωστικό τους πεδίο. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήσιμη και για άλλους δασκάλους επειδή οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν με ειδικούς επιστήμονες/εμπειρογνώμονες για τη χημική ρύπανση του νερού και του εδάφους, να βγουν από τα όρια της σχολικής τάξης και να διερευνήσουν ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα της αρεσκείας τους με επιστημονικό τρόπο.
Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από: [ + ] Διεύθυνση του σχολείου [ + ] σχολικός σύλλογος/δίκτυο
[ ] Τοπική αυτοδιοίκηση [ ] Άλλο: ________________________________
Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές, στην αρχή είχαν κάποια συστολή με το πρόγραμμα, αλλά στην πορεία υλοποίησής του, η συστολή τους μετατράπηκε σε ενθουσιασμό, γιατί εκτός από τις εκπαιδευτικές εκδρομές και τις επιστημονικές συζητήσεις με τους εμπειρογνώμονες που πραγματοποίησαν, τους δόθηκε η ευκαιρία να δράσουν, να δημιουργήσουν και να εκδηλώσουν την ευαισθησία τους γύρω από πολλά περιβαλλοντικά προβλήματα. Επίσης τους δόθηκε η δυνατότητα να ξεφύγουν από τα πλαίσια του σχολικού περιβάλλοντος και τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας, να εμπλέξουν στο πρόγραμμα τις οικογένειές τους και να κάνουν διάχυση του προγράμματος στους μαθητές του σχολείου τους καθώς και των άλλων σχολείων της περιοχής. Ως παράδειγμα, ένας μαθητής ανέφερε «δεν το περίμενα ότι θα μάθω τόσες πληροφορίες σχετικα με τα σκουπίδια, με τόσο διασκεδαστικό τρόπο».
Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της:
[ + ] ενασχόληση των οικογενειών [ + ] συμμετοχής των κοριτσιών [ + ] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
με τις επιστήμες στην επιστήμη τη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες
Παρακαλώ διευκρίνηστε:__________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________