Νοιάζομαι: Οι μαθητές ασχολήθηκαν με ένα πραγματικό πρόβλημα που αφορούσε στην βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής όπου μένουν. Το πρόβλημα αυτό αφορούσε στην ανακατασκευή μέρους του οδικού δικτύου, ώστε να διευκολύνεται η κυκλοφορία των οχημάτων σύμφωνα με τους κανόνες αστικού σχεδιασμού. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν 12 ετών, φοιτούσαν στην Στ’ τάξη και αθροίζονταν σε 11 μέλη.

Μαθαίνω: Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις για να συλλέξουν πληροφορίες αναφορικά με την ιστορία του τόπου τους και την οδοποιΐα προηγούμενων ετών με τη χρήση μηχανών αναζήτησης και τους κανόνες της βιβλιογραφικής ανασκόπησης, χρησιμοποίησαν λογισμικά κειμενογράφου και στατιστικής ανάλυσης για την συγγραφή του έργου τους και την ανάλυση των δεδομένων που συγκέντρωσαν από το ερωτηματολόγιο που κατασκεύασαν σύμφωνα με τα πρότυπα μεθοδολογίας έρευνας για τις ανάγκες των κατοίκων του χωριού τους. Επίσης, χρησιμοποίησαν λογισμικά χαρτογράφησης και κατασκευής για την παρατήρησης δορυφορικών χαρτών και την επεξεργασία τους με στόχο την κατασκευή μακέτας. Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές σε γνωστικό επίπεδο είχαν σχέση με επιστήμες όπως είναι η Στατιστική (Μαθηματικά), η Ιστορία (Νεότερη Ιστορία της Ελλάδας), η Πληροφορική (γνώση & χρήση Word-Excel), τα Εικαστικά (κατασκευή μακέτας). Μέσα από αυτά τα γνωστικά αντικείμενα τα οποία διαθεματικά συνδυάστηκαν και διεπιστημονικά αναπτύχθηκαν καλλιεργήθηκαν δεξιότητες όπως είναι η επεξεργασία γνωστικού περιεχομένου, η ικανότητα διάκρισης χρήσιμων πληροφοριών μέσα από πληθώρα

πηγών, οι δεξιότητες ψηφιακής επεξεργασίας χαρτών, οι δεξιότητες στρατηγικής σκέψης σχεδιασμού και χαρτογράφησης, οι δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, οι επικοινωνιακές δεξιότητες συνεργατικής μάθησης κ.ά..

Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές ετοίμασαν παρουσίαση της μελέτης τους και προβολή παρουσίασης της όλης ερευνητικής διαδικασίας. Έγιναν κοινοποιήσεις σε ιστοσελίδες και κατασκευάσανε μία μακέτα με την πρότασή τους για τις προτεινόμενες αλλαγές στο οδικό δίκτυο του χωριού τους. Ακόμη η μακέτα τους εκτέθηκε σε παρουσίαση της εργασίας των μαθητών με την προοπτική να δωριστεί στον δήμο ως έκφραση  καλής θέλησης για τον ανάπτυξη της κοινότητάς τους και ως μια ευγενική χειρονομία προσφοράς στον τόπο τους. Ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες ατομικά σε επίπεδο αναζήτησης και ομαδικά σε επίπεδο επεξεργασίας, σύνταξης και παραγωγής υποστηριζόμενοι από τις οικογένειές τους και μέλη της τοπικής κοινότητας.

Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση: Η δραστηριότητα ήταν ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών. Ήταν χρήσιμη για την τοπική κοινωνία, αφού επίλυε ένα λειτουργικό πρόβλημα του χωριού, σχετική με τα κοινωνικά ζητήματα των κατοίκων του χωριού, αρκετά προκλητική καθώς πρώτη φορά έγινε αντίστοιχη δράση από μαθητές με εμπλοκή σε πραγματικές συνθήκες διερεύνησης και καινοτόμο καθώς η πρόταση των μαθητών προέχονταν από τους ίδιους και λειτουργούσε σαν μία τομή στην πρόοδο του τόπου τους. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι τόσο χρήσιμη όσο και προκλητική για άλλους δασκάλους, επειδή θα βοηθήσει πολύ στην εξοικείωσή τους με το σχεδιασμό διαθεματικών και διεπιστημονικών σχεδιών δράσης, αν και απαιτεί πολύ καλό συντονισμό και συνέπεια στον σχεδιασμό για την εξασφάλιση επιτυχίας. Προτείνεται ένας όσο το δυνατόν ευέλικτος σχεδιασμός που θα προλαμβάνει έκτακτες αλλαγές και θα προτείνει εναλλακτικές λύσεις.

Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από: [ ✔] Διεύθυνση του σχολείου [ ] σχολικός σύλλογος/δίκτυο

[✔ ] Τοπική αυτοδιοίκηση [ ] Άλλο:   

Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές ήταν ενεργοί και δραστήριοι κατά την διαδικασία της ερευνητικής διαδικασίας. Συνεπείς στο έργο που ανέλαβε καθένας στην ομάδα του και φάνηκε να αφομοιώνουν

σχετικά εύκολα την επιστημονική γνώση που χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουν. Η εξοικείωσή τους με τις ΝΤ ήταν πολύ βοηθητική στην όλη ενασχόληση με το ψηφιακό υλικό και τα λογισμικά. Έμαθαν πώς

στοιχειοθετείται μία επιστημονική μελέτη και με ποιον τρόπο διενεργείται. Φάνηκε ότι διασκέδασαν με το ρόλο του ερευνητή σε σημείο να ασχολούνται και με τα καθήκοντα και των άλλων ομάδων. Ως

παράδειγμα, ένας μαθητής ανέφερε «Είδατε, κυρία, που μπορώ να δουλέψω και σε άλλες ομάδες κι όχι μόνο σε αυτή που είμαι;» Η ενεργοποίησή τους καλλιέργησε παραγωγικά και τις δεξιότητες λόγου τόσο της παραγωγής, όσο και της κατανόησης του προφορικού και του γραπτού.

Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της:

[ ✔ ] ενασχόληση των οικογενειών [ ✔ ] συμμετοχής των κοριτσιών [ ✔ ] ευαισθητοποίησης των μαθητών με τις επιστήμες στην επιστήμη για τη σταδιοδρομία στις φυσικές

επιστήμες

Παρακαλώ διευκρινίστε: Οι γονείς συμμετείχαν στην συλλογή των ερωτηματολογίων για την έρευνα των μαθητών. Τα κορίτσια συμμετείχαν ενεργά στην χαρτογράφηση και την βιβλιογραφική ανασκόπηση και γενικά όλοι οι μαθητές έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους ψηφιακούς χάρτες και τη συμβολή του γεωμορφολογικού εδάφους στην οδοποιΐα.

Νοιάζομαι: Οι μαθητές ενδιαφέρθηκαν για το Αγιοφάραγγο, ένα μέρος που τα παιδιά επισκέπτονται με τους γονείς τους, και την άσχημη εικόνα που αυτό έχει το καλοκαίρι λόγω της πληθώρας των επισκεπτών. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν οι μαθητές της Γ1 τάξης ( 9 ετών ) του Δημοτικού Σχολείου Πετροκεφαλίου . 

Μαθαίνω:  Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις που αφορούν τη δημιουργία και μορφολογία της γης ( σχηματισμός φαραγγιών ) , την εξέλιξη των ειδώ ( φυτά και ζώα ) και τη μόλυνση και προστασία τους  . Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν  δημιουργική και κριτική σκέψη , συνεργασία , και επίλυση προβλημάτων . 

 Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές ετοίμασαν μια παρουσίαση με σκοπό τον προβληματισμό της τοπικής κοινωνίας . . Ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες ομαδικά  και υποστηριζόμενοι από τις οικογένειές τους , τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους , τον δήμο , τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων και ιδιότες επιχειρηματίες . 

Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση:  Η δραστηριότητα ήταν ενσωματωμένη  στο πρόγραμμα σπουδών. Ήταν ένα καινοτόμο πρόγραμμα που συνδέθηκε με το μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος και τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων . Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήσιμη  για άλλους δασκάλους επειδή προκαλεί το ενδιαφέρον και την εμπλοκή τους άμεσα κι έμμεσα .

Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από:  [  ] Διεύθυνση του σχολείου  [   ] σχολικός σύλλογος/δίκτυο
                                                      [  ] Τοπική αυτοδιοίκηση  [  ] Άλλο:  ________________________________

Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές ήταν ενθουσιαμένοι καθ’όλη τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος . Ανέλαβαν και πραγματοποίησαν δράσεις εκτός του σχολικού πλαισίου εμπλέκοντας την οικογένεια και την τοπική κοινωνία . Ως παράδειγμα οι μαθητές πρότειναν τον σχεδιασμό και την υλοποίηση παρόμοιων δράσεων και τις επόμενες χρονιές . 

Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της: 

[χ   ] ενασχόληση των οικογενειών   [ χ  ]  συμμετοχής των κοριτσιών    [ χ  ] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
      με τις επιστήμες                                 στην επιστήμη                                 τη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες

Παρακαλώ διευκρίνηστε:__________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________

Νοιάζομαι: Οι μαθητές αφού βγήκαν βόλτα στη γειτονιά τους παρατήρησαν και κατέγραψαν διάφορα προβλήματα και στη συνέχεια τα κατηγοριοποίησαν. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν οι 38 μαθητές των δύο τμημάτων της  Ε’ τάξης. 

Μαθαίνω:  Οι μαθητές χρησιμοποίησαν ήδη κατεκτημένες αλλά και απέκτησαν πολλές νέες γνώσεις για το Φως και τις ιδιότητές του, αλλά και πώς μπορούμε να τις αξιοποιήσουμε μέσω της φωτογραφικής μηχανής για να αποτυπώσουμε προβλήματα του τόπου μας. Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν:

Α. Δεξιότητες μάθησης 21ου αιώνα (4cs): κριτική σκέψη, επικοινωνία, συνεργασία, δημιουργικότητα

Β. Δεξιότητες για την Κοινωνική Ζωή:  κοινωνικές δεξιότητες, ενσυναίσθηση και ευαισθησία, πολιτειότητα, υπευθυνότητα

Γ. Ψηφιακή μάθηση 21ου αιώνα (4cs σε ψηφιακό περιβάλλλον): ψηφιακή επικοινωνία, ψηφιακή δημιουργικότητα, συνδυαστικές δεξιότητες ψηφιακής τεχνολογίας, επικοινωνίας και συνεργασίας

Δ. Δεξιότητες της Τεχνολογίας: δεξιότητες δημιουργίας και διαμοιρασμού ψηφιακών δημιουργημάτων, δεξιότητες παραγωγής περιεχομένου  σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα

Ε. Στρατηγική σκέψη: οργανωσιακή σκέψη, μελέτη περιπτώσεων, επίλυση προβλημάτων, πλάγια σκέψη, δραστηριότητες STEAM

Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές πρότειναν λύσεις μέσα  α) από την κατασκευή ενός μοντέλου έξυπνης πόλης, β) μιας εφαρμογής για κινητό γ) ενός πράσινου πλακακιού για κάθετους κήπους και  δ) ενός online περιοδικού. Ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες ομαδικά και υποστηριζόμενοι τόσο από τη σχολική κονότητα, όσο και από τους γονείς τους αλλά και από την τοπική κοινωνία. Την όλη δράση την παρουσίασαν στο μαθητικό συνέδριο του Connect.

Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση:  Η  όλη δράση ήταν απόλυτα ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών. Ήταν καινοτόμα και αποτελεσμάτική αφού μας άφησε με πολλές γνώσεις και δεξιότητες καθώς μέσω αυτής οι μαθητές υιοθέτησαν νέες στάσεις αντιμετώπισης της καθημερινότητας και τους δίδαξε πώς να αντιμετωπίζουν ένα θέμα σφαιρικά μελετώντας όλες τις οπτικές του. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήσιμη και προκλητική  για άλλους δασκάλους επειδή μέσω αυτής όλοι γινόμαστε κοινωνοί μια νέας «σχολικής» τάξης πραγμάτων. 

Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από:  [  ✓] Διεύθυνση του σχολείου  [  ✓] σχολικός σύλλογος/δίκτυο [✓ ] Τοπική αυτοδιοίκηση  [  ✓] Άλλο:  γονείς

Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές ήταν απόλυτα συνεργάσιμοι. Σε όλα τα στάδια είχαν τον κυρίαρχο ρόλο, είχαν προτάσεις, αναλάμβαναν πρωτοβουλίες και λειτουργούσαν αποτελεσματικά. Δρούσαν με ενθουσιασμό και βασίζοταν στην επιστημονική μεθοδολογία και σκέψη. Στο τέλος ήταν όλοι περήφανοι με τα αποτελέσματα του προγράμματος και ζητούσαν την προώθηση και τη διάδοση της δουλειάς τους. 

Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της: 

[ ] ενασχόληση των οικογενειών   [   ✓]  συμμετοχής των κοριτσιών    [  ✓ ] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
      με τις επιστήμες                                 στην επιστήμη                                 τη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες

Παρακαλώ διευκρίνηστε: __________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________

Νοιάζομαι: 

Το πρόβλημα

Στο παρόν σενάριο οι μαθητές κλήθηκαν να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη για δια βίου άσκηση και τα οφέλη που προκύπτουν από την ενασχόλησή τους με αυτή καθώς και πώς μπορεί να συνδεθεί η άσκηση με την ψυχική μας υγεία αλλά και τις κοινωνικές μας σχέσεις. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν συνολικά 26 από την Ε και ΣΤ του σχολείου ηλικίας 11 και 12 ετών. 

Μαθαίνω:  Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να αλληλεπιδράσουν με ειδικούς επιστήμονες σύγχρονα εξ αποστάσεως, δια ζώσης αλλά και μέσω συνέντευξης  και να αντλήσουν πληροφορίες για τα οφέλη της άσκησης (σωματικά, ψυχικά, κοινωνικά) σε συνδυασμό με ισορροπημένη διατροφή για μία καλύτερη ποιότητα ζωής. Μέσα από το μάθημα της Φυσικής Αγωγής και τα Εργαστήρια Δειξιοτήτων οι μαθητές εξάσκησαν δεξιότητες συνεργασίας και επικοινωνίας εντός αλλά και εκτός σχολείου, επεξεργάστηκαν ερωτήσεις, ανάπτυξαν την κριτική τους σκέψη, ερεύνησαν, αξιολόγησαν αποτελέσματα ερωτηματολογίου, εκτέλεσαν με συνέπεια τις εργασίες τους και τις παρουσίασαν, συνέταξαν και καταχώρησαν τα συμπεράσματά τους για τα οφέλη της άσκησης.

Δρω: οι μαθητές καθόλη τη διάρκεια του προγράμματος εκπόνησαν τις εργασίες τους αποτυπώνοντάς τες σε μορφή κολάζ (αποφθέματα για την άσκηση, το πιάτο της διατροφής και υγιεινά γεύματα, πρόγραμμα άσκησης, πρόγραμμα προθέρμανσης και αποθεραπείας και άλλα). Στο τέλος, οι μαθητές, μετά από έρευνα στη γειτονιά τους, συζήτησαν με τον δήμαρχο της πόλης και του πρότειναν τις ιδέες τους για βιώσιμες γειτονειές αθλητικού χαρακτήρα, παρουσιάζοντάς του τη δημιουργία κολάζ. Ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες τους ομαδικά υποστηριζόμενοι από την εκπαιδευτική κοινότητα και τη οικογένειά τους.

Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση:  Η δραστηριότητα συντάσσεται με το πρόγραμμα σπουδών Φυσικής Αγωγής και με το διαδραστικό βιβλίο μαθητή Ε και ΣΤ δημοτικού στην Ενότητα ‘’Δια βίου άσκηση’’ καθώς και με τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων στην Ενότητα ‘’Ευ ζην- Ψυχική υγεία’’. Το πρόγραμμα ήταν χρήσιμο διότι οι μαθητές και οι μαθήτριες συνειδητοποίησαν την ανάγκη για δια βίου άσκηση, απέκτησαν γνώσεις της αθλητικής επιστήμης, γνώρισαν το ποσοστό επίδρασης των αθλητικών δραστηριοτήτων στον οργανισμό μας, πόση άσκηση είναι απαραίτητη για την υγεία μας. Προκάλεσε το ενδιαφέρον των παιδιών με βάση τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε, βιωματική, ερευνητική, συνεργατική. Ακολουθήθηκε το μοντέλο της ενεργού συμμετοχής όπου ο εκπαιδευτικός ενεργεί ως συντονιστής και διαχειριστής της μαθητικής διαδικασίας. Απώτερος στόχος είναι να εμψυχώσει τους μαθητές να παρατηρούν, να πειραματισθούν έτσι ώστε να κατακτήσουν η γνώση. Το πρόγραμμα ήταν καινοτόμο διότι εμπλέχτηκαν οι γονείς, οι αρχές της τοπικής κοινωνίας, ειδικοί επιστήμονες, αξιοποιήθηκαν οι Νέες Τεχνολογίες καθ’ όλη τη διάρκεια. Ήταν επίσης συμπεριληπτικό καθώς τα παιδιά συμμετείχαν με τον τρόπο και τις δυνατότητες που είχε το κάθε ένα ξεχωριστά και μέσα στις ομάδες τους. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήσιμη αλλά και να προκαλέσει το ενδιαφέρον για άλλους δασκάλους επειδή βγαίνει από τα στενά όρια της τάξης και εμπλέκονται στη διαδικασία και άλλοι φορείς, είναι συμπεριληπτική και αφορά τη σύγχρονη επαιδευτική κοινωνία. 

Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από:  [ ν ] Διεύθυνση του σχολείου  [   ] σχολικός σύλλογος/δίκτυο
                                                      [ ν ] Τοπική αυτοδιοίκηση  [  ] Άλλο:  ________________________________

Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές ήταν ενεργοί σε όλη τη διάκεια του προγράμματος και συμμετείχαν σε όλες τις δράσεις. Ευχαριστήθηκαν ιδιαίτερα την αλληλεπίδραση με τους ειδικούς επιστήμονες ήταν κάτι που ξεχώρισε στο όλο πρόγραμμα, η επαφή με τον δήμαρχο της πόλης ήταν επίσης μία δράση που τους ενθουσίασε. Ενεργοποιήθηκε το ενδιαφέρον τους για τα κοινά μέσα από την έρευνα που έκαναν στη γειτονιά τους και προβληματίστηκαν για μια καλύτερη βιώσιμη γειτονιά που αφορά όλους. Οι μαθητές μέσα από το πρόγραμμα για τη δια βίου άσκηση διαπίστωσαν ότι εκτός από τα σωματικά οφέλη στην υγεία μας υπάρχουν επίσης ψυχικά οφέλη και  η άσκηση συμβάλλει και στις κοινωνικές μας σχέσεις και έτσι βελτιώνεται σε πολλαπλά επίπεδα η ποιότητα της ζωής μας.. Κάποιοι μαθητές ανάφεραν «κάνουμε καινούριους φίλους, διαχειριζόμαστε καλύτερα τα συναισθήματα, αποκτάμε αυτοπεποίθηση, νιώθουμε υπέροχα με τον εαυτό μας»

Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της: 

[ ] ενασχόληση των οικογενειών   [ ν ]  συμμετοχής των κοριτσιών    [  ] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
      με τις επιστήμες                                 στην επιστήμη                                 τη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες

Παρακαλώ διευκρίνηστε: Η συμμετοχή των κοριτσιών και το ενδιαφέρον τους για το πρόγραμμα ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική. Ανταποκρίθηκαν στις απαιτήσεις και στις εργασίες με σύνεση, ερεύνησαν και κατέληξαν σε συμπεράσματα. 

Νοιάζομαι: Οι μαθητές ενδιαφέρθηκαν για τον φυσικό πλούτο του τόπου τους και συγκεκριμένα  για τα φαράγγια της Ελλάδας και της Κρήτης με βασικούς προβληματισμούς την αποσαφήνιση της έννοιας φαράγγι, τον εντοπισμό των βασικών φαραγγιών τόσο της Ελλάδας όσο και της Κρήτης  και βασικότερο όλων τη διατήρησης του φυσικού πλούτου των απόκρημνων αυτών διαδρομών.  Για τον λόγο αυτό μετά από συζήτηση στην τάξη θεωρήθηκε αναγκαίο να διερευνηθεί η χλωρίδα και η πανίδα των φαραγγιών της Κρήτης αλλά και οι κίνδυνοι που τα απειλούν, με απώτερο στόχο τη λήψη μέτρων για την  προστασία τους. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν τριάντα τέσσερις, περίπου εννέα και δώδεκα ετών, των τμημάτων Γ΄1 και Στ΄3 του 34ου Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείου. 

Μαθαίνω:  Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις των Φυσικών επιστημών, της Γεωγραφίας, της Γλώσσας, της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής, της Ιστορίας, των Εικαστικών, της Πληροφορικής και της Θεατρικής Αγωγής. Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν πολλαπλές όπως η επεξεργασία ερωτήσεων και η διεξαγωγή έρευνας, η καταγραφή ερωτήσεων για συνέντευξη, η επιλογή λέξεων κλειδιών από ένα κείμενο και η δημιουργία νοητικού χάρτη, η παραγωγή γραπτού λόγο, η συλλογή πληροφοριών, η επεξεργασία τους και η ανάλυση δεδομένων για τη σύνταξη συμπερασμάτων, η εξοικείωση με τον επιστημονικό τρόπο έρευνας και ανάλυσης δεδομένων, η ανάπτυξη δεξιοτήτων συνεργασίας και αποτελεσματικής επικοινωνίας.   

Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές ετοίμασαν έργα με κύριο θέμα τα φαράγγια καθώς και συνθέσεις με φυτά καρπούς τις φύσης από τις επισκέψεις στο πεδίο, εννοιολογικούς χάρτες με τα σημαντικότερα στοιχεία από τις συναντήσεις με ειδικούς επιστήμονες, παρουσίαση με την πορεία του σχεδίου εργασίας  για το συνέδριο του ευρωπαϊκού προγράμματος CONNECT ενώ βοήθησαν και στην δημιουργία δύο βίντεο μέσα από φωτογραφίες και πληροφορίες που έφεραν στην τάξη σχετικά με τα σπουδαιότερα φαράγγια της Ελλάδας και της Κρήτης. Ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες  ομαδικά και υποστηριζόμενοι από την οικογένειά τους, τους συμμαθητές τους και τους εκπαιδευτικούς που υλοποίησαν το εν λόγω πρόγραμμα.  Παράλληλα υπηρξε και μία ανταλλαγή καλών πρακτικών και ιδεών ανάμεσα σε μικρούς και μεγαλύτερους μαθητές καθώς, στα πλαίσια του προγράμματος, συνεργάστηκαν παιδιά Γ ΄και Στ΄τάξης. 

Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση:  Η δραστηριότητα ήταν ενσωματωμένη και προσαρμοσμένη στο πρόγραμμα σπουδών καθώς ενέπλεκε κεφάλαια από την Γλώσσα, την Ιστορία, την Κοινωνική και πολιτική Αγωγή, τη Γεωγραφία, τα Εικαστικά, την Πληροφορική και τη Θεατρική Αγωγή. Επρόκειτο για ένα καινοτόμο πρόγραμμα που είχε ως απώτερο στόχο  τη μάθηση μέσα από την κινητοποίηση όλων των αισθήσεων των μαθητών, την επαφή τους με τον φυσικό πλούτο του τοπου τους, την ευαισθητοποίησή τους πάνω σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και  την ανάληψη της προσωπικής ευθύνης σχετικά με τη διατήρηση της φυσικής μας κληρονομιάς. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι τόσο χρήσιμη όσο και προκλητική για τους εκπαιδευτικούς επειδή επιδιώκει τη μάθηση μέσα από γεγονότα που βιώνει ο μαθητής ενώ συγχρόνως αλλάζει τον τόπο διεξαγωγής του μαθήματος από τα στενά πλαίσια της σχολκής αίθουσας στην έρευνα στο πεδίο παρατήρησης. 

Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από:  [  Χ ] Διεύθυνση του σχολείου  [ Χ  ] σχολικός σύλλογος/δίκτυο    [  Χ] Τοπική αυτοδιοίκηση  [  ] Άλλο:  ________________________________ 

Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές ενθουσιάστηκαν τόσο κατά τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος όσο και με τις επσκέψεις στο πεδίο.  Αρχικά η δραστηρότητα της συγκέντρωσης πληροφοριών σχετικά με τα φαράγγια της Κρήτης, για την οποία χρειάστηκε συνεργασία με τους γονείς τους, τους κίνησε το ενδιαφέρον.  Παράλληλα, η συμβολή τους στην δημιουργία τόσο των βίνετο όσο και της παρουσίασης για το μαθητικό συνέδριο του CONNECT  τους έκανε να νιώσουν ως συνοδοιπόροι σε ένα κοινό στόχο.  Επιπλέον τα παιδιά ενθουσιάστηκαν από τις εκδρομές στο πεδίο και τις δραστηριότητες που έγιναν πριν  και μετά την υλοποίηση της επίσκεψης.  Συγκεκριμένα, παρατήρησαν την χλωρίδα των φαραγγιών στην επίσκεψη στο φαράγγι της Σπηλιώτισσας για την όποια τους μίλησε υπάλληλος της δασικής υπηρεσίας Ηρακλείου, εντοπισαν τις απειλές και τους κινδύνους που ελοχεύει μία επίσκεψη σε παρόμοιο χώρο, γεύτηκαν τη χαρά της πεζοπορίας ακολουθώντας τις οδηγίες μέλους του πεζοπορικού ομίλου Ηρακλείου,  φάνταστηκαν  κι έγραψαν ιστορίες με νεράιδες και ξωτικά ορμώμενοι από παραμύθια της λαϊκής παράδοσης του τόπου τους,  προσέγγισαν τα φαράγγια ιστορικά ως κρησφύγετα  των προγόνων τους κατά την περίοδο πολέμων καθώς και ως εμπορικούς δρόμους, δημιούργησαν εικαστικές συνθέσεις με υλικά της φύσης και προπαντώς χάρηκαν παίζοντας στο ασφαλές φυσικό περιβάλλον.  Χαρακτηριστικά, μία μαθήτρια της Γ τάξης ανέφερε μετά το πέρας του προγράμματος: « Δεν γνώριζα πως ο τόπος μας διαθέτει τέτοια στολίδια, κυρία.  Το είπα στους γονείς μου και πήγαμε το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε να διασχίσουμε το φαράγγι της Σπηλιώτισσας» ενώ μαθήτης της έκτης: «Χάρηκα περισσότερο από όλα τις δημιουργίες που φτιάξαμε με τα χέρια μας.  Λασπωθήκαμε, λερωθήκαμε, δημιουργήσαμε  και …….όλα καλά».  Τέλος μαθήτρια της έκτης ανεφερε:  «Το CONNECT μας  έκανε να δεθούμε ως ομάδα.  Δε θα ξεχάσω ποτέ όλα όσα καταφέραμε όλοι μαζί!». 

Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της:  

[   * ] ενασχόληση των οικογενειών   [   ]  συμμετοχής των κοριτσιών    [   ] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
       με τις επιστήμες                                 στην επιστήμη                                 τη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες 

 Είναι αδιαμφισβήτο ότι η παρούσα πρακτική συνέβαλε στην ενασχόληση των οικογενειών με τις επιστήμες καθώς η πρώτη δραστηριότητα που διεξήχθη από τα παιδιά ήταν η εύρεση πληροφοριών και εικόνων με θέματα για  τα φαράγγια.  Απαραίτητη προϋπόθεση για την διεξαγωγή αυτής της εργασίας ήταν η επίβλεψη της όλης δραστηριότητας από τους γονείς και η παροχή καθοδήγησης ως προς τις πληροφορίες που ήταν απαραίτητες να συμπεριληφθούν.  Τέλος, η συμμετοχή των γονέων και μαθητών μαζί με τους εκπαιδευτικούς των τάξεων σε μαθητική πεζοπορία στο χωριό του Κρουσώνα, που διοργάνωσε ο πεζοπορικός όμιλος Ηρακλείου, τους βοήθησε να καταλάβουν τη σημασία της επαφής με τη φύση ήταν.  Συγχρόνως οι μικροί μαθητές γνώρισαν την επιστήμη της δασοπονίας και το επάγγελμα του δασοπόνου μέσα από την επίσκεψη υπαλλήλου της δασικής υπηρεσίας στο σχολείο μας. 

Νοιάζομαι: Ο πλανήτης αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα διαφόρων ειδών. Συχνά, όμως, θα πρέπει να ξεκινάμε από τα απλά προβλήματα της κοινότητάς μας, ώστε να βρίσκουμε βιώσιμες λύσεις που θα έχουν διάρκεια. Με τον τρόπο αυτό, εξοικειωνόμαστε με την «κουλτούρα του ενεργού πολίτη», μαθαίνουμε να βρίσκουμε λύσεις, να τις εφαρμόζουμε, ενώ δείχνουμε έντονο ενδιαφέρον για τη γειτονιά μας. Κάθε γειτονιά έχει δικά της προβλήματα, τα οποία συχνά ισχύουν και για το ευρύτερο πλαίσιο της πόλης μας. Έτσι, οι 16 μαθητές του Ε’2 του σχολείου μας αποφάσισαν να ασχοληθούν με τα προβλήματα της γειτονιάς τους.   

Μαθαίνω:  Το εκπαιδευτικό σενάριο «Αποτυπώνω μέσα από τη φωτογραφία τα προβλήματα του τόπου μου και εφαρμόζω λύσεις» είχε σκοπό να παρακινήσει του μαθητές και τις μαθήτριες να συνδέσουν τις γνώσεις τους γύρω από το φως, να χρησιμοποιήσουν το εργαλείο της φωτογραφίας, να απεικονίσουν προβλήματα της ευρύτερης γειτονιάς  τους και έπειτα, να βρουν λύσεις, να τις υλοποιήσουν και να τις αναδείξουν με τη μορφή μια πολυτροπικής εγκατάστασης (installation).  

Δρω:  Οι μαθητές και οι μαθήτριες αφού φωτογράφισαν τα διάφορα προβλήματα της γειτονιάς τους, τα ομαδοποίησαν και έπειτα βρήκαν λύσεις για το καθένα. Συγκεκριμένα, επικοινώνησαν με το κυνοκομείο της πόλης, πήραν συνέντευξη από εθελοντές και σε συνεννόηση μαζί τους μάζεψαν τροφή για τα αδέσποτα. Έπειτα, έστειλαν επιστολή στη γραμματεία του δημαρχείου αναφέροντας προβλήματα σχετικά με τη πεζοδρόμηση, τα σκουπίδια και κάποια μεγάλα δέντρα της περιοχής. Τέλος, έφτιαξαν δικά τους φυλλάδια σχετικά με το παράνομο παρκάρισμα και τα διαμοίρασαν στην περιοχή. Επίσης, έφτιαξαν και τοποθέτησαν σε διάφορα σημεία (εκτός σχολείου) κάδους ανακύκλωσης.  

Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση:  Το πρόγραμμα αυτό άνοιξε την τάξη προς την τοπική κοινότητα. Οι μαθητές και οι μαθήτριες ανυπομονούσαν να κάνουν το πρόγραμμα σε διάφορες στιγμές της ημέρας, καθώς όσα έφτιαχναν, έγραφαν και δημιουργούσαν είχαν άμεσο αντίκρυσμα στην καθημερινότητά τους και χαρακτηρίζονταν από υπαρκτό και συγκεκριμένο «νόημα». Η επαφή με επιστήμονες και φορείς της κοινότητας ήταν ιδιαίτερα βοηθητική και έδινε πρόσθετο ενδιαφέρον στα παιδιά.  

Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από:  τη διεύθυνση του 41ου Δ.Σ. Ηρακλείου.  

Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές και οι μαθήτριες οργάνωσαν μια πολυτροπική εγκατάσταση στον χώρο της τάξης και παρουσίασαν αναλυτικά σε διάφορες μορφές όσα έκαναν μέσα από το πρόγραμμα. Έφτιαξαν έργα τέχνης, παιχνίδια, πρόσθεσαν ήχο και εικόνα στις σκέψεις και τις πράξεις τους. Η έκθεση φάνηκε «φανταστική», «ιδιαίτερη» και «ενδιαφέρουσα» όπως την χαρακτήρισαν οι γονείς που μας επισκέφτηκαν.  

Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της:  

[  χ ] ενασχόληση των οικογενειών   [ χ  ]  συμμετοχής των κοριτσιών    [  χ] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
       με τις επιστήμες                                 στην επιστήμη                                 τη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες 

Παρακαλώ διευκρίνηστε Όλα τα παιδιά συμμετείχαν και συνεργάστηκαν. Το αποτέλεσμα ήταν πολύ ενθαρρυντικό για όλους μας. Κορίτσια και αγόρια βρήκαν κίνητρο και ενδιαφέρον στις δραστηριότητες. Οι γονείς χάρηκαν με τον ενθουσιασμό των παιδιών τους και συνεργάστηκαν πολύ καλά.  

Νοιάζομαι: Οι μαθητές  ασχολήθηκαν με την καταγραφή και μελέτη των απειλών και των κινδύνων που αντιμετωπίζουν τα Οικοσυστήματα μας και ειδικότερα το Εθνικό Πάρκο Λευκών Ορέων. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν ηλικίας 10 ετών και πηγαιναν στην Δ Δημοτικού. Ηταν δύο τμήματα και συνολικά στο πρόγραμμα συμμετείχαν 35 μαθητές. 

Μαθαίνω:  Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν να εξερευνήσουν μέσω ΤΠΕ το φαράγγι της Σαμαριάς. Οι μαθητές αρχικά ασχολήθηκαν με την κατανόηση του  τρόπο αναγνωσης, προσανατολισμού και επεξεργασίας ενός ψηφιακού χάρτη (GIS) αλλά και τις δυνατότητες του GPS. Με την βοήθεια ηλεκτρονικων αρχείων που έλαβαν από τον Φορέα διαχείρισης Εθνικούς δρυμού Σαμαριάς και την χρήση της εφαρμογής υπολογιστή Google Earth καταφέραν να δούν το μονοπάτι του φαραγγιού αλλά και να μάθουν πως μπορούν να διαβάσουν και να προσανατολίσουν ένα χάρτη.  Ακόμα μέσα από την ιστοσελίδα Geogreece βρήκαν πληροφορίες για την χλωρίδα και την πανίδα του τόπου μας, τους Εθνικούς δρυμούς αλλά και τους βιότοπους που υπάρχουν.  Από τις πληροφορίες που συλλέξανε κάθε ομάδα πρότεινε 3 ερωτήσεις και έτσι κάθε τμήμα έφτιαξε από ένα Quiz. Για την δημιουργία του quiz χρησιμοποιήσαν την εφαρμογή kahoot. Έπειτα επισκεφτήκαν το εργαστήριο Χωρικών Πληροφοριακών Συστημάτων του Πολυτεχνείου Κρήτης. Εκεί τους υποδέχτηκε ο καθηγητής και υπεύθυνος του εργαστηρίου, κ. Παρτσινέβελος Παναγιώτης, όπου μαζί με την ερευνητική του Ομάδα, τους  ξενάγησε στους χώρους του εργαστηρίου και συζήτησαν μαζί για την αξιοποίηση συστημάτων πληροφορικής στην αναπαράσταση χαρτών, καθώς και για τα αυτόματα συστήματα γεωεντοπισμού (GPS).  Συγκεκριμένα, είδαν πως μπορούν να χρησιμοποιήσουν drone με ενσωματωμένο gps για την πρόληψη πυρκαγιών και άλλων φυσικών καταστροφών καθώς και για τη διάσωση ατόμων στο φαράγγι της Σαμαριάς. Επίσης, δημιουργήσαν ένα πραγματικό ανάγλυφο χάρτη της περιοχής της Σαμαριάς με τη χρήση του εργαλείου Sandmap. 

Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές ετοίμασαν μία μακέτα με το φαράγγι της Σαμαριάς και συγκριμένα το σημείο Πόρτες. Κατόπιν κατασκευάσαν με την χρήση του μικροελεγκτή Arduino ένα μηχανισμό ειδοποίησης πυρκαγιάς (fire alarm). O μηχανισμός αυτός σχεδιάστηκε και προγραμματίστηκε μέσω της εφαρμογής tinkercad με την βοήθεια των μαθητών της Γ Γυμνασίου του σχολείου. Ετσι ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες ομαδικά και υποστηριζόμενοι από την οικογένεια τους αλλά και το Γυμνάσιο του σχολείου. Η παρουσίαση του εργασίας τους έγινε στο Μαθητικό Συνέδριο Connect στις 21 Μαίου 2022. 

Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση:  Η δραστηριότητα ήταν ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών. Ήταν μία πρόκληση αφού αφενός έπρεπε να συνδιαστούν τα μαθήματα Πληροφορικής, Καλλιτεχνικών και Εργαστηρίων Δεξιοτήτων και όλα αυτά σε συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήσιμη για άλλους δασκάλους επειδή η παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ μετασχηματίζει τις παραδοσιακές πρακτικές διδασκαλίας και ενισχύει την ενεργό εμπλοκή των μαθητών σε όλες τις φάσης της διδακτικής διαδικασίας. Η συμμετοχή ενπιστημόνων στην διαδικασία αυτή δεν μπέρδεψε τους μαθητές αλλά τους βοήθησε να εμβαθύνουν στο θέμα που μελέτησαν. 

Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από:  [+] Διεύθυνση του σχολείου  [   ] σχολικός σύλλογος/δίκτυο
                                                       [  ] Τοπική αυτοδιοίκηση  [  ] Άλλο:  ________________________________ 

Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές είδαν θετικά το πρόγραμμα, τους ενθουσίασε η αξιοποίηση των τεχνολογικών μέσων σε κάθε φάση του προγράμματος και συμμετείχαν πολύ ενεργά σε αυτό. Δημιουργήθηκαν  προβληματισμοί ως προς το κινδύνους και τις απειλές που αντιμετωπίζουν τα οικοσυστήματα μας, αλλά τους ενθάρρυνε ιδιαίτερα τόσο η πρόταση τους για αντιμετώπιση των πυρκαγιών μέσω μία ηλεκτρονικής ιδιοκατασκευής όσο και το γεγονός ότι υπάρχουν επιστήμονες που ασχολούνται με την προστασία τους. 

Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της:  

[   ] ενασχόληση των οικογενειών   [   ]  συμμετοχής των κοριτσιών    [+] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
       με τις επιστήμες                                 στην επιστήμη                                 τη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες 

Παρακαλώ διευκρίνηστε: Οι μαθητές αλληλεπίδρασαν με τεχνολογικά εργαλεία και εφαρμογές με σκοπό την εξικοίωση αλλά και την κατανόηση της χρησιμότητας τους. 

Νοιάζομαι: Οι μαθητές προβληματίστηκαν από τη μείωση του πληθυσμού κάποιων ζώων της περιοχής μας, για τα οποία μαθαίνουν ότι ζουν στην περιοχή μας αλλά δεν τα βλέπουν συχνά. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν οι μαθητές 18 της Δ τάξης (10 ετών) του Δημοτικού Σχολείου Πετροκεφαλίου.  

Μαθαίνω:  Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις για τη χερσαία και θαλάασια χλώρίδα και πανίδα της περιοχής . Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήτανδημιουργική και κριτική σκέψη, συνεργασία, κατασκευές και ανάλυσης και παραγωγής ενημερωτικού περιεχομένου .   

Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές ετοίμασαν αφίσες και ετοίμασαν καμπάνια ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας. Ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες ομαδικά και υποστηριζόμενοι από τις οικογένειες τους, τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους , τον δήμο και τον σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του σχολείου.  

Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση:  Η δραστηριότητα ήταν ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών. Ήταν ένα καινοτόμο πρόγραμμα που συνδέθηκε με τα εργαστήρια δεξιοτήτων που εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά το σχολικό έτος 2021-2022. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήσιμη για άλλους δασκάλους επειδή προκαλεί το ενδιαφέρον και την εμπλοκή άμεσα και έμμεσα.  

Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από:  Τη διεύθυνση του σχολείου, τον σύλλογο διδασκόντων, τον σύλλογο γονέων και κηδεμόνων, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Καλαμακίου, τον Δήμο Φαιστού.
 

Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές ήταν ενθουσιασμένοι καθ’ όλη τη διάρκεια υλοποίησης  του προγράμματος . Προθυμοποιούνταν να αναλάβουν δράσεις και εκτος του σχολικού πλαισίου εμπλέκοντας την οικογένεια και την τοπική κοινωνία. Ως παράδειγμα οι μαθητές  πρότειναν να επισκεφθούμε κι άλλες περιοχές και να παρέμβουμε για την προστασία τους καθώς και να επιστρέφουμε σε αυτές ώστε να επιβλέπουμε την κατάσταση τους.