σχολείο: Ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
News . Events Πειράματα στο σχολικό εργαστήριο με θέμα τη μελέτη των ιδιοτήτων των πολυμερών υλικών και την παραγωγή βιοπλαστικών. Αποτύπωση των θετικών και αρνητικών συνεπειών στο περιβάλλον και στην οικονομία από την παραγωγή και χρήση αυτών των υλικών.
Νοιάζομαι:
Οι μαθητές ασχολήθηκαν με τις πλαστικές συσκευασίες τροφίμων.
Τα προβλήματα που τους απασχόλησαν ήταν:
α. Είναι ασφαλής η χρήση πλαστικών συσκευασιών για τα τρόφιμα;
β. Μπορούμε να μειώσουμε το ποσοστό των πλαστικών συσκευασιών και αν ναι με ποιον τρόπο;
Οι μαθητές εκπόνησαν:
- Ασκήσεις παρατήρησης και καταγραφής των πλαστικών συσκευασιών που χρησιμοποιούνται για τα τρόφιμα,
- Αναγνώρισης της σήμανσης των πλαστικών συσκευασιών και καταγραφής των ιδιοτήτων των υλικών αυτών.
- Ιστοεξερεύνηση για φιλικές προς το περιβάλλον συσκευασίες τροφίμων καθώς και για εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό.
Η ερώτηση που προσέλκυσε το ενδιαφέρον των μαθητών ήταν για τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της δημιουργίας φιλικών προς το περιβάλλον υλικών συσκευασίας.
Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν έντεκα μαθητές της Α΄Λυκείου (15 χρονών) που συμμετείχαν στον όμιλο Φυσικών Επιστημών STEM .
Μαθαίνω:
Στο βήμα αυτό οι μαθητές απάντησαν στα ερευμητικά ερωτήματα:
- Είναι τα βιοπλαστικά η λύση στο πρόβλημά μας,
- Ποιες ιδιότητες των πλαστικών τα έχουν καταστήσει αναγκαία στην ζωή μας;
iii. Είναι οικονομικά συμφέρουσα η παρασκευή βιοπλαστικών;
Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις:
Χημείας: για τον πολυμερισμό, τη δομή των μακρομορίων, των χημικών δεσμών (ομοιοπολικών και δεσμών υδρογόνου),
Βιολογίας: δομή του κυττάρου-κυτταρίνη- πρωτεϊνες
Περιβαλλοντική εκπαίδευση: Κυκλική οικονομία, προστασία περιβάλλονος
Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν:
- πειραματισμού, εκτέλεσης πειραμάτων, καταγραφής των αποτελεσμάτων και αξιολόγησης αυτών. Έλεγξαν πειραματικά και επιβεβαίωσαν τις ιδιότητες των πολυμερών υλικών που τα καταστούν αναγκαία στην καθημερινότητά μας (αντοχή στη μηχανική και θερμική καταπόνηση, θερμομονωτικότητα, ελαστικότητα κ.ά.). Επίσης, έφτασαν στον σχεδιασμό πειραματικών διαδικασιών και στην επαλήθευσή τους.
- ανάλυσης δεδομένων, συζήτηση ισχυρισμών και αποδεικτικών στοιχείων, σύνταξη συμπερασμάτων. Μπόρεσαν να ελέγξουν και να αποδείξουν ότι η παρασκευή βιοπλαστικού από τρόφιμα δεν είναι μια οικονομικά συμφέρουσα διαδικασία.
- Καλλιέργησαν τις ψηφιακές τους δεξιότητες, δημιούργησαν παρουσιάσεις.
- Καλλιέργησαν τις λεκτικές τους δεξιότητες, μετάφρασαν τις παρουσιάσεις τους στα Αγγλικά καθώς υπήρξε συνεργασία με σχολείο της Ισπανίας
- Καλλιέργησαν τις κοινωνικές τους δεξιότητες, τα πειράματα και οι εργασίες έγιναν όλα ομαδοσυνεργατικά. Επίσης, όλες οι εργασίες παρουσιαζόταν στην ολομέλεια και αξιολογούνταν από τους συμμαθητές τους και από τον εκπαιδευτικό.
Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές ετοίμασαν:
- Παρουσιάσεις.
- Ιστοσελίδα για προβολή των εργασιών τους.
- Παρουσίασαν την έρευνά τους κατά την επίσκεψη στο ΕΛΜΕΠΑ .
- Παρουσίασαν τις εργασίες σε συνάντηση on line με σχολείο συνεργασίας της Ισπανίας.
- Παρουσίασαν την έρευνά τους στο μαθητικό συνέδριο Connect στην Ελλάδα.
Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση: Η δραστηριότητα είναι ενσωματωμένη στο στο πρόγραμμα σπουδών της Χημείας Β΄Λυκείου. Ήταν χρήσιμο και καινότομο καθώς προσφέρει μια διαφορετική προσέγγιση της διδακτικής διαδικασίας. Δεν υπάρχει αντίστοιχο σενάριο και φύλλο εργασίας στο πρόγραμμα σπουδών του Υπουργείου Παιδείας. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήσιμη σε άλλους εκπαιδευτικούς επειδή προσφέρει διερευντική μέθοδο διδασκαλίας μιας θεματικής που διδάσκεται μέχρι σήμερα δασκαλοκεντρικά. Επίσης, προσφέρει φύλλα εργασίας μαθητή και οδηγό καθηγητή που μπορούν να προσαρμοστούν σε κάθε τύπο σχολείου, Γενικού ή Επαγγελματικού Λυκείου.
Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από:
[ χ ] Διεύθυνση του σχολείου .
[ ] σχολικός σύλλογος/δίκτυο [ ] Τοπική αυτοδιοίκηση
[ χ ] Άλλο: Τους γονείς των μαθητών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα
Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές αξιολόγησαν το πρόγραμμα πολύ θετικά. Δήλωσαν ότι η εμπειρία αυτή ήταν μοναδική και θα ήθελαν να ξανασυμμετάσχουν σε αντίστοιχο πρόγραμμα. Επίσης, σημείωσαν ότι απέκτησαν πολλές γνώσεις ως προς τα πολυμερή υλικά και τις εφαρμογές τους. Αξίζει να αναφερθούν οι παρακάτω παρατηρήσεις των μαθητών: «νοιώθω πιο σίγουρος για τον εαυτό μου μέσα στο εργαστήριο, δεν φοβάμαι να πειραματιστώ», «τελικά η λύση δεν είναι τα βιοπλαστικά, αλλά η ανακύκλωση»
Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της:
[ ] ενασχόληση των οικογενειών [ ] συμμετοχής των κοριτσιών [ χ ] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
με τις επιστήμες στην επιστήμη τη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες
Παρακαλώ διευκρίνηστε:
- Οι μαθητές μέσω τις έρευνας ενημερώθηκαν για επιχειρήσεις που δημιουργούν προϊόντα συσκευασίας τροφίμων φιλικά προς το περιβάλλον. Οπότε και αποφάσισαν να δημιουργήσουν την δική τους εικονική επιχείριση που δραστηριοποιείται στον τομέα αυτόν. Διαφαίνεται ήδη με αυτήν την κίνηση η ροπή σε σταδιοδρομία προσανατολισμένη σε αυτόν τον τομέα.
- Επιπλέον μετά από την ενημέρωση από τους επιστήμονες πολλοί μαθητές έκφρασαν την επιθυμία να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε τομείς έρευνας που συνδέονται με τη ΝΝΤ και τα πολυμερή.
News . Events Στους υγρότοπους του κάστορα
Νοιάζομαι: Οι μαθητές μελέτησαν ένα πραγματικό πρόβλημα που αφορά την επανεισαγωγή του κάστορα που έχει εξαφανιστεί από τον ελλαδικό χώρο. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν 12, ηλικίας 17 έως 45 ετών της Γ΄ τάξης του ΕΠΑΛ.
Μαθαίνω: Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις για τις τροφικές αλυσίδες και τα τροφικά πλέγματα. Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν να μπορούν να περιγράφουν τα αποτελέσματα της οικολογικής αποκατάστασης σε ένα οικοσύστημα. Επίσης, έμαθαν να σταθμίζουν στοιχεία για να υποστηρίζουν ή να καταρρίπτουν έναν ισχυρισμό.
Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές ετοίμασαν με τη βοήθεια του καθηγητή έναν χάρτη με τη χρήση του προγράμματος ArcGIS που αποτυπώνει τον πληθυσμό του κάστορα ανά χώρα, καθώς και την αφίσα του προγράμματος. Ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες ομαδικά, υποστηριζόμενοι από τις οικογένειές τους.
Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση: Η δραστηριότητα ήταν ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών. Ήταν καινοτόμα μιας και οι γενικές γνώσεις που είχαν σχετικά με τις τροφικές αλυσίδες εφαρμόστηκαν σε ένα πραγματικό πρόβλημα. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήσιμη για άλλους δασκάλους επειδή βοηθά στη βιωματική μάθηση των μαθητών και στην καλλιέργεια μεταγνωστικών δεξιοτήτων.
Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από: [Χ] Διεύθυνση του σχολείου [ ] σχολικός σύλλογος/δίκτυο
[ ] Τοπική αυτοδιοίκηση [Χ] Άλλο: την ΠΔΕ Κρήτης και το ΜΦΙ Κρήτης
Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές ήταν χαρούμενοι με την εφαρμογή μιας και μπόρεσαν να εφαρμόσουν τις γνώσεις τους για να λύσουν ένα πραγματικό πρόβλημα. Επίσης, μαθητές ενέπλεξαν τις οικογένειές τους και έφεραν υλικό από το σπίτι. Ως παράδειγμα, μία μαθήτρια ανέφερε «χαίρομαι που μπορέσαμε να μάθουμε νέα πράγματα με διαφορετικό τρόπο και που μας βοήθησε μία επιστήμονας εκτός σχολείου».
Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της:
[Χ] ενασχόληση των οικογενειών [Χ] συμμετοχής των κοριτσιών [Χ] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
με τις επιστήμες στην επιστήμη τη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες
Παρακαλώ διευκρίνηστε: Η συμμετοχή των μαθητών ήταν καθολική ανεξάρτητα από το φύλο, τις επιδόσεις, την ύπαρξη ή όχι μαθησιακών δυσκολιών. Επίσης, μία από τις μαθήτριες είναι ενήλικη εργαζόμενη μητέρα. Τέλος, οι μαθητές ενέπλεξαν τις οικογένειές τους για τη συγκέντωση υλικού.
News . Events Ρομποτική Παλάμη και Γάντι με Αισθητήρες στην υπηρεσία των ανθρώπων
Νοιάζομαι: Οι μαθητές ανέλαβαν να εντοπίσουν προβλήματα τα οποία θα μπορούσαν να λυθούν με την χρήση νέων τεχνολογιών και ειδικότερα με ρομποτική. Συζήτησαν με τους γονείς του ποια είναι η γνώμη τους για την χρήση των νέων τεχνολογιών και της ρομποτικής (θετικά και αρνητικά στοιχεία). Εντόπισαν αυτοματισμούς που εφαρμόζονται και χρησιμοποιούν σε συσκευές μέσα στο σπίτι τους, αυτοματισμούς που εφαρμόζονται σε συσκευές έξω από το σπίτι τους. Προσδιόρισαν την θετική και αρνητική εφαρμογή της ρομποτικής για τον άνθρωπο. Εξειδίκευσαν σε ένα πραγματικό πρόβλημα όπως που θα μπορούσε να εφαρμοστεί μια ρομποτική παλάμη στην υπηρεσία του ανθρώπου (στην ιατρική, σε άτομα με ειδικές ανάγκες, στα ρομπότ). Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν 10 μαθητές της Α΄ και της Β΄ Τάξης Επαγγελματικού Λυκείου ηλικίας 16 – 17 ετών.
Μαθαίνω: Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις προγραμματισμού (κώδικα σε γλώσσα προγραμματισμού), σχεδίαση τρισδιάστατων κατασκευών και εκτύπωσης με 3D εκτυπωτή και ηλεκτρονικής. Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν να μάθουν να εργάζονται ομαδοσυνεργατικά, να προγραμματίζουν σε περιβάλλον εξομοίωσης στην πλατφόρμα tinkercad και σε πραγματικό περιβάλλον να χρησιμοποιούν αισθητήρες, να κινούν μοτέρ και σέρβο κινητήρες. Να εφαρμόζουν γνώσεις φυσικής , μηχανικής, ηλεκτρολογίας, ηλεκτρονικής και πληροφορικής. Επίσης απέκτησαν γνώσεις και εμπειρίες από την επαφή με επιστήμονες και επαγγελματίες στον χώρο της πληροφορικής. Παράλληλα ενισχύθηκε η δημιουργικότητα και η ανάπτυξη πολλαπλών λύσεων στα προβλήματα, η κριτική σκέψη, η ομαδοσυνεργατική εργασία και η μάθηση μέσω βιωμάτων, ο σχεδιασμός λύσεων και η επίλυση προβλημάτων που εγείρουν ηθικά ζητήματα μετά από αντίστοιχο προβληματισμό.
Δρω: Οι μαθητές σε συνεργασία με τον επιστήμονα έδωσαν ερωτηματολόγιο στους γονείς του για να το απαντήσουν από κοινού σχετικό με τις τεχνολογίες και την θετική ή αρνητική επίδραση στην ζωή των ανθρώπων.
Οι μαθητές σχεδίσανα τμήματα της τρισδιάστατης κατασκευής ή τα συνέλεξαν από το διαδίκτυο και τα τροποποιησαν κατάλληλα. Μια ομάδα ασχοληθηκε με αυτό το κομμάτι. Μια δεύτερη εκτυπώσε τα τρισδιάστατα μοντέλα στο εκτυπωτή του σχολείου μας διαλέγοντας τα κατάλληλα υλικά PLA, ABS, Nylon (ελαστικό υλικό). Μια τρίτη ομάδα συναρμολογησε τα αντικείμενα και ασχοληθηκε και με το ηλεκτρονικό κύκλωμα του ρομπότ. Όλες οι ομάδες συμβάλαν στον προγραμματισμό και στην συγγραφή του κώδικά.
Η τελική κατασκευή θα ηταν η δημιουργία μιας ρομποτικής παλάμης η οποία επικοινωνεί ενσύρματα με ένα γάντι με αισθητήρες κάμψης. Φορώντας κάποιος το γάντι μπορεί να δίνει κίνηση στην ρομποτική παλάμη από απόσταση.
Τέλος δημιουργήσαν μια αφήσα και ένα βίντεο το οποίο παρουσιάζει την κατασκευή τους. Παρουσίασαν το ρομπότ τους σε όλους τους μαθητές του σχολείου στο αμφιθέατρο το σχολείου στο τέλος της σολικής χρονιάς όπως και στους μαθητές των συστεγαζόμενων σχολείων Γυμνάσιο και Γενικό Λύκειο επιτρέποντας στα παιδιά τους να χρησιμοποιήσουν το γάντι και να παίξουν με αυτό. Τέλος συμμετείχαν στο συνέδρειο του Connect και παρουσίασαν σε άλλα σχολεία την κατασκευή τους.
Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση: Η δραστηριότητα ήταν ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών και υλοποιήθηκε μετά το σχολείο στο εργαστήριο της πληροφορικής. Ήταν μια προτότυπη και καινοτόμα δρατηριότητα που από την πρώτη στιγμή εντυποσίασε τους μαθητές. Έλυνε ένα πραγματικό πρόβλημα π.χ. ρομποτική παλάμη σε ανθρώπους με αναπηρία. Το αποτέλεσμα εντυποσίασε τόσο τα παιδιά δημιουργούς όσο και τα υπόλοιπα παιδιά της σχολικής μας κοινότητας καθώς και τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήμη για άλλους εκπαιδευτικούς επειδή μεσω αυτής γίνεται ανταλλαγή γνώσεων, ιδεών και πληροφοριών και δεξιοτητων. Επιτυγχάνεται συνεργασία μεταξύ των εκπαιδετικών και επωφελούνται από τους ανοικτούς εκπαιδευτικούς πόρους όταν έχουν πρόσβαση σε αυτό το υλικό.
Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από: [Χ] Διεύθυνση του σχολείου [Χ] σχολικός σύλλογος/δίκτυο
[ ] Τοπική αυτοδιοίκηση [ X ] Άλλο: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές απέκτησαν γνώσεις που αφορούν την χρήση των ρομπότ στην υπηρεσία του ανθρώπου, τα θετικά και τα αρνητικά αποτελέσματα αυτής ης χρήσης. Επίσης γνώσεις χρήσης αισθητήρων, σέρβο κινητήρων και προγραμματισμού του μικροελεγκτή Arduino. Απέκτησαν δεξιότητες κατασκευής ηλεκτρονικών κυκλωμάτων και ικανότητες κόλλησης ηλεκτρονικών στοιχείων με κολλητήρι. Επίσης έμαθαν να σχεδιάζουν τρισδιάστατα σχέδια και να τα εκτυπώνουν με τον 3D εκτυπωτή.
Όλοι οι συμμετέχοντες στην σχολική δράση ήταν συνεργάτες ώστε ο καθένας είχε κάτι να προσφέρει και κάτι να μάθει. Καλλιεργήθηκε λοιπόν η συνεργατική μάθηση και δόθηκαν ευκαιρίες για ανάδειξη της δημιουργικότητας τους. Δόθηκε μεγάλη αξία στην έρευνα, την κριτική σκέψη και τη συζήτηση ώστε να βοηθηθούν οι μαθητές να διακρίνουν, να συγκρίνουν, να βρίσκουν εναλλακτικές διαδρομές, να κατασκευάζουν και να τροποποιούν, να σχεδιάζουν και να δημιουργούν.
Οι μαθητές βοηθήθηκαν να αναπτύξουν νέες δεξιότητες και θετικές στάσεις απέναντι στην επιστήμη και να κατανοήσουν τη μάθηση ως ένα μέσο για την ενεργή συμμετοχή τους σε προσπάθειες για την ευημερία της τοπικής κοινότητας και ευρύτερα της κοινωνίας.
Από την πρώτη στιγμή η ενασχόληση τους με το προτζεκτ τους έδωσε πολύ μεγάλη χαρά και γέλιο, ευχαρίστηση και ικανοποίηση, «εργαλεία» χρήσιμα για την αντιμετώπιση στρεσογόνων καταστάσεων που αντημετωπίζουν γενικότερα στο περιβάλλον του σχολείου. Μέσα από το παιχνίδι της ρομποτικής ξεπεράστηκαν οι αναστολές, ενισχύθηκε η αυτοπεποίθηση και ο σεβασμός στους άλλους.
Ως παράδειγμα, μια μαθήτρια ανέφερε «εντυποσιάσθηκα όταν είδα το ρομποτικό χέρι να αποκτάει ζωή και να εκτελεί τις εντολές του κώδικα που γράψαμε. Δεν πίστευα πρίν πως θα μπορούσα να καταφέρω κατι τόσο πολύ εντυποσιακό»
Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της:
[ X] ενασχόληση των οικογενειών [ X ] συμμετοχής των κοριτσιών [X] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
με τις επιστήμες στην επιστήμη τη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες
Παρακαλώ διευκρίνηστε: Με την βοήθεια και την υποστήριξη του επιστήμονα οι γονείς συνεργάσθηκαν με τα παιδιά τους και ανακάλυψαν εφαρμογές των επιστιμών και των νέων τεχνολογιών στην καθημερινότητα τους. Στην ομάδα μας είχαμε τρία υπέροχα κορίτσια που με τον ενδιαφέρον τους και την δημιουργικότητα τους πολλέ φορές έδωσαν λύσεις στην ομάδα. Πολλά παιδιά εξέφρασαν την αγάπη στην ρομποτική και το ενδιαφέρον τους να ακολουθήσουν στο μέλλον επάγγελμα σχετικό με τους αυτοματισμούς και τον προγραμματισμό.
News . Events ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ
Αυτή η καλή πρακτική παρουσιάζει μια πρωτοβουλία ανοιχτής σχολικής εκπαίδευσης για το CONNECT, που αναπτύχθηκε από το ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΖΕΡΜΙΑΔΩΝ υπ’ ευθύνη της εκπαιδευτικού Ζερβάκη Γαλάτειας ΠΕ04.02, από 01 / 11/ 2022 έως 30 / 05 / 2023. Στις δραστηριότητες συμμετείχε ένας επιστήμονας, η Καθηγήτρια Δρ. Μαρία Βαμβακάκη από το Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Υλικών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Υποστηρίχτηκε από την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Κρήτης. Αυτή η πρακτική παρουσιάστηκε προηγουμένως εδώ.
Νοιάζομαι: Οι μαθητές ασχολήθηκαν με ένα πραγματικό πρόβλημα, τη χρήση πλαστικών στη συσκευασία και τη μεταφορά τροφίμων. Με τη βοήθεια φύλλου εργασίας, κατέγραψαν τους τρόπους με τους οποίους τα τρόφιμα που καταναλώνουν καθημερινά, έρχονται σε επαφή με πλαστικά. Επίσης, κατέγραψαν τα είδη των τροφίμων που υπάρχουν στην αγορά και βρίσκονται σε επαφή με πλαστικά. Στη συνέχεια, αναρωτήθηκαν για τη σημασία που έχει η επαφή των τροφίμων με πλαστικές συσκευασίες και δοχεία, για την υγεία μας αλλά και την τύχη τόσης ποσότητας πλαστικού που χρησιμοποιείται. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν συνολικά 20, προερχόμενοι από την Α’ και Β’ Λυκείου, ηλικίας 15 – 17 ετών.
Μαθαίνω: Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις για τη Χημεία των πολυμερών. Με τη βοήθεια επιστημονικών πηγών, διερεύνησαν τα είδη των πλαστικών και την τεχνολογία τους, τον τρόπο χρήσης τους και τον τρόπο ανακύκλωσής τους. Επίσης, με τη βοήθεια του επιστήμονα, συνέλεξαν απορίες και συζήτησαν σχετικά με τον τρόπο παραγωγής και ανακύκλωσης των πλαστικών. Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν:
- η διερευνητική επιστημονική μέθοδος (υπόθεση – πείραμα – συμπέρασμα),
- η ανάλυση δεδομένων,
- η αναζήτηση, αξιολόγηση και χρήση δεδομένων από το διαδίκτυο,
- η συζήτηση με επιχειρήματα και κατόπιν λήψη αποφάσεων
- η έκβαση συμπερασμάτων και η σύνθεση προτάσεων
- η κριτική σκέψη και
- οι ψηφιακές δεξιότητες.
Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές ετοίμασαν ένα Φεστιβάλ Δράσεων Αντικατάστασης Πλαστικών στο σχολείο, όπου, αρχικά, ενημέρωσαν την υπόλοιπη μαθητική κοινότητα για το πρόβλημα που δημιουργούν τα πλαστικά στην υγεία μας. Έπειτα, κατασκεύασαν τσάντες από παλιά μπλουζάκια με χρήση ραπτομηχανής και ανακύκλωσαν εφημερίδες, που μάζευαν οι μαθητές δύο μήνες, προς κατασκευή χάρτινων ποτηριών για αντικατάσταση των πλαστικών. Πραγματοποιήθηκε λήψη βιντεο κατά τη διάρκεια της ανακύκλωσης και επένδυση μουσικού υπόβαθρου σε αυτό, με τη βοήθεια του ψηφιακού εργαλείου clipchamp.com. Ακόμα, κατασκεύασαν ένα ψηφιακό βιβλίο με τη βοήθεια του ψηφιακού εργαλείου storyjumper.com, όπου συγκέντρωσαν τη συνολική εμπειρία τους στη διαδικασία αυτή, αλλά και αρκετές συμβουλές ως προς το πώς θα μπορούσε κανείς να αντικαταστήσει το πλαστικό στην αποθήκευση και μεταφορά τροφίμων. Τέλος, συνέθεσαν μια παρουσίαση για το Μαθητικό Συνέδριο, στην πλατφόρμα Genial.ly. Ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες ομαδικά και υποστηριζόμενοι από τους καθηγητές του σχολείου και τις οικογένειές τους.
Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση: Η δραστηριότητα είναι ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών. Ήταν αρκετά χρήσιμη, πιο εποικοδομητική για τη μαθησιακή διαδικασία, σε σχέση με την κλασσική διδασκαλία. Επίσης, αποτέλεσε πρόκληση για τους μαθητές μας, μιας και λόγω της ιδιομορφίας του τόπου (ορεινό σχολείο) με τις συνήθειες που έχει κάθε μαθητής (ελάχιστος χρόνος για ακαδημαϊκές δραστηριότητες) αλλά και λόγω του ότι είναι Λύκειο και έχουμε εκ φύσεως λιγοστό χρόνο να αφιερώσουμε σε διαδραστικές δραστηριότητες. Παρόλο, όμως, που ήταν πρόκληση, οι μαθητές μας ανταπεξήλθαν επάξια και κατάφεραν να κάνουν ένα βήμα πιο κοντά στις Φυσικές Επιστήμες. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήσιμη για άλλους δασκάλους επειδή είναι σημαντικό για την Επιστήμη να αξιοποιούνται άλλες μέθοδοι, μαθητοκεντρικές, με δυνατότητα παρατήρησης, διερεύνησης, πειραματισμού και συμπεράσματος.
Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από: [✓] Διεύθυνση του σχολείου [✓] σχολικός σύλλογος/δίκτυο
[ ] Τοπική αυτοδιοίκηση [✓] Άλλο: Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων______
Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές μας ενεπλάκησαν σε μεγάλο βαθμό στην υλοποίηση του σεναρίου. Η συμμετοχή τους ήταν, σε κάθε φάση, πρωταγωνιστική, καθώς οι ίδιοι μοιράστηκαν τις αρμοδιότητες μεταξύ τους. Έτσι, στο τέλος συνέβαλαν όλοι στο αποτέλεσμα. Η αρωγή των καθηγητών ήταν καθαρά υποστηρικτική κυρίως σχετικά με τη χρήση των ψηφιακών εργαλείων, τα οποία οι μαθητές έμαθαν να χειρίζονται χωρίς μεγάλο κόπο. Έτσι, εκτός από της ψηφιακές δεξιότητες που βελτίωσαν, μαζί με την επικοινωνία και την συνεργατικότητα, έγιναν ομάδα και με τους καθηγητές τους, δείχνοντάς τους εμπιστοσύνη. Ανακάλυψαν καινούριες προοπτικές για το μέλλον τους και απέκτησαν άλλη εικόνα για το τι είναι Επιστήμη. Ως παράδειγμα, ένας μαθητής ανέφερε ότι μια μέρα θα ήθελε να γίνει ερευνητής και να χρησιμοποιήσει τη γνώση της τεχνολογίας και της επιστήμης για να κάνει κάτι καλό στον τόπο του.
Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της:
[✓ ] ενασχόληση των οικογενειών [✓ ] συμμετοχής των κοριτσιών[ ✓] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
με τις επιστήμεςστην επιστήμητη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες
Παρακαλώ διευκρίνηστε: Οι γονείς συνέβαλαν αρκετά στη συνολική διαδικασία, καθώς οι πρώτες συζητήσεις των μαθητών γύρω από το θέμα ξεκίνησε με τον δικό τους ρόλο. Επίσης, βλέποντας ότι τα παιδιά τους συμμετείχαν σε κάτι καινοτόμο και διαφορετικό από μια κλασσική μαθησιακή διαδικασία, τους παρότρυναν και τους βοηθούσαν πολλές φορές να διεκπεραιώσουν την εργασία. Η συμμετοχή των κοριτσιών ήταν εμφανώς μεγαλύτερη κι αυτό συνέβη γιατί τύχαινε στα συγκεκριμένα τμήματα να είναι κορίτσια αυτά τα παιδιά που δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον στις Φυσικές Επιστήμες. Παρόλα αυτά, όλα τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με τις δυνατότητές τους, με την ικανότητά τους να μπορούν να παρουσιάζουν την εργασία τους σε κοινό, κάτι το οποίο έκαναν για πρώτη φορά. Επίσης, εντυπωσιάστηκαν, όχι μόνο από την Επιστήμονα με την οποία συζήτησαν τους προβληματισμούς τους, αλλά και κατά τη συμμετοχή τους στο Μαθητικό Συνέδριο, όπου αλληλεπίδρασαν με τόσους συνομήλικούς τους, από άλλα μέρη και σχολεία και με διαφορετικές συνήθειες, και ανακάλυψαν ποια μπορεί να είναι η δύναμη ενός νέου και με πόσους διαφορετικούς τρόπους μπορούν να χρησιμοποιήσουν την τεχνογνωσία που ήδη κατέχουν.
News . Events Παρακολουθώντας την κλιματική αλλαγή
Νοιάζομαι: Οι μαθητές ασχολήθηκαν, ενδιαφέρθηκαν και ανησύχησαν για ένα πραγματικό πρόβλημα την κλιματική αλλαγή που συμβαίνει τόσο στο Ηράκλειο αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν 14 ετών, Β τάξη Γυμνασίου και 24 τον αριθμό.
Μαθαίνω: Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις για το κλίμα, την κυκλοφορία της ατμοσφαίρας, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, χημική ρύπανση και υπερθέρμανση του πλανήτη . Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν επεξεργασία ερωτηματολογίου, σύνταξη προτάσεων προς το Δήμαρχο της πόλης, ανάλυση δεδομένων, εξαγωγή συμπερασμάτων .
Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές ετοίμασαν ppt, ερωτηματολόγιο , γράμμα στο Δήμαρχο, παρουσίαση σε συνέδριο CONNECT . Ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες ομαδικά και υποστηριζόμενοι από τις οικογένειές τους.
Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση: Η δραστηριότητα ήταν ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών. Ήταν χρήσιμη και καινοτόμα γιατί ανέδειξε τοπικά προβλήματα ρύπανσης που σχετίζονται με παγκόσμια προβλήματα. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήσιμη για άλλους δασκάλους επειδή συνδέει το τοπικό πρόβλημα με την παγκόσμια πραγματικότητα.
Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από: [ v ] Διεύθυνση του σχολείου [ v ] σχολικός σύλλογος/δίκτυο
[ ] Τοπική αυτοδιοίκηση [ ] Άλλο: ________________________________
Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές ήταν ευχαριστημένοι , ενθουσιασμένοι με την ενασχόληση τοπικών και παγκόσμιων προβλημάτων που σχετίζονται με επιστημονικά και κοινωνικά θέματα και έμαθαν να διατυπώνουν επιχειρήματα και προτάσεις επίλυσης προβλημάτων. Ως παράδειγμα, ένας μαθητής ανέφερε «θεωρώ ότι συμμετέχω στην επίλυση των προβλημάτων της πόλης μου>>.
Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της:
[ v ] ενασχόληση των οικογενειών [ v ] συμμετοχής των κοριτσιών [ v ] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
με τις επιστήμες στην επιστήμη τη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες
Οι μαθητές/ μαθήτριες συζήτησαν με τις οικογένειές τους βλέποντας κατάλληλα βίντεο για τοπικά και παγκόσμια προβλήματα ρύπανσης . Η συμμετοχή των μαθητριών ήταν ισότιμη με την αντίστοιχη των μαθητών και ενίσχυσε την αυτοπεποίθεσή τους ως προς την ενασχόληση με τις φυσικές επιστήμες. Όλοι οι μαθητές και όλες οι μαθήτριες ευαισθητοποιήθηκαν για τα επιστημονικά θέματα που μελέτησαν και σκέφτηκαν σοβαρά για τη σταδιοδρομία τους σχετικά με τις φυσικές επιστήμες
News . Events Έρευνα για την αποτελεσματικότερη κατασκευή αστρονομικών οργάνων παρατήρησης, δηλαδή τηλεσκοπίων, από τους μαθητές και τους γονείς τους με την αποδοτικότερη αναβάθμιση καθημερινών και ανακυκλωμένων υλικών (upcycling) και η δυναμικά εξελισόμενη υλοποίηση της κατασκευής τους στο σπίτι και στο σχολείο.
Νοιάζομαι: Οι μαθητές διαπίστωσαν την ανάγκη να γνωρίσουν και να παρατηρήσουν τον διάστημα ως ένα χώρο που αποτελεί μέρος του περιβάλλοντός μας, συνειδητοποιώντας τον ρόλο του για την διατήρηση του ανθρώπου στο παρόν και το μέλλον, καθώς και την ανάγκη για την διατήρησή του διαστήματος ως χώρο χωρίς πυρηνικά και οποιασδήποτε άλλης μορφής απόβλητα. Διαπίστωσαν ακόμη ότι το σχολείο δεν διέθετε τηλεσκόπιο και με την βοήθεια και την καθοδήγησή μας, αφού μελετήθηκαν τα είδη και ο τρόπος λειτουργίας των τηλεσκοπίων, αποφασίσθηκε από κοινού με τους μαθητές να προσπαθήσουμε να σχεδιάσουμε και να κατασκευάσουμε με την βοήθεια των γονιών τους, τηλεσκόπια από καθημερινά και κατά προτίμηση ανακυκλωμένα υλικά. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν αρχικά 25, αλλά μετά την αποχώρηση ενός, έμειναν 24 και προέρχονταν και από τις τρεις τάξεις του Λυκείου μας. Δηλαδή ήταν ηλικίας 16 – 18 ετών, και συμμετείχαν στους Ομίλους Αστρονομίας & Αστροφυσικής του σχολείου μας. Οι δυο Όμιλοι συναντιόμασταν μαζί κάθε Τρίτη και Παρασκευή μετά το πέρας των μαθημάτων από τις 13:45 – 14:45, με μεγάλη θυσία ελεύθερου χρόνου και από μας και τους μαθητές μας, αφού η εκπαιδευτική νομοθεσία των ΓΕΛ δεν επιτρέπει την συμπερίληψη των Ομίλων στο εκπαιδευτικό ωράριο, πράγμα που ίσχύει για τους Ομίλους στα πρότυπα και πειραματικά σχολεία. Αυτό βέβαια είχε ως άμεση συνέπεια ότι εκτός από έναν αρκετά συμπαγή πυρήνα περίπου 9 μαθητών κυρίως της 1ης Λυκείου, που παρακολουθούσαν ενεργά και συμμετείχαν ανελειπώς στις συναντήσεις, να μην συμμετέχει στους Ομίλους τακτικά, αλλά εκ περιτροπής μια αρκετά μεγάλη μερίδα μαθητών των δυο ανώτερων τάξεων του Λυκείου μας. Την μερίδα αυτή των μαθητών αποφασίσαμε να την διατηρήσουμε στον Όμιλο, παρά τις απουσίες της, μη εφαρμόζοντας αυστηρά τα σχετικά περί των Ομίλων για χάρη της ωφέλειάς τους, αναλογιζόμενοι της δυσκολίες της προετοιμασίας τους για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις για την είσοδό τους στην επόμενη εκπαιδευτική βαθμίδα.
Μαθαίνω: Οι μαθητές παράλληλα με την σχεδίαση και την κατασκευή των τηλεσκοπίων και τον τρόπο λειτουργίας τους πήραν βασικές και προχωρημένες γνώσεις Αστρονομίας και Αστροφυσικής .
Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν:
- Η έρευνα για αποτελεσματική αναβάθμιση (upcycling) των καθημερινών και χρησιμοποιημένων υλικών για μετασχηματισμό και εξέλιξή τους σε χρήσιμα όργανα για την ζωή και την επιστήμη,
- Η γνωριμία με την έρευνα και η καλλιέργεια των ερευνητικών τους δεξιοτήτων
- H επεξεργασία και η ανάλυση των δεδομένων,
- Η συζήτηση και η διερεύνηση ισχυρισμών και αποδεικτικών στοιχείων στην πράξη
- Η λήψη και σύνταξη συμπερασμάτων,
- Η σύσταση και η συνεργασία ερευνητικών ομάδων,
- Η δεξιότητα στην δημιουργία παρουσιάσεων και η δεξιότητα της παρουσίασής τους στο κοινό,
- Η επίγνωση των ικανοτήτων και των δυνατοτήτων τους σε ένα πανελλήνιο αλλά και διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Δρω: Οι μαθητές με την συνεργασία των γονιών τους σχεδίασαν μορφές τηλεσκοπίων, που τις συζήτησαν και τις εξέλιξαν, με την βοήθεια και την καθοδήγησή μας κατά την διάρκεια των συναντήσεων των Ομίλων μας και από κοινού διαλέχθηκε το καταλληλότερο σχέδιο τηλεσκοπίου για την κατασκευή του στην τάξη. Το τηλεσκόπιο αποφασίστηκε να είναι Νευτόνειο κατοπτρικό τύπου Dobsonian αλλά με την καινοτόμα ιδέα να είναι μεταβλητού μήκους για να επιδέχεται πειραματισμούς με εναλλαγή και δοκιμή διαφορετικών κατόπτρων. Το τηλεσκόπιο αυτό θα είχε ως πρωτεύον κάτοπτρο ένα στρόγγυλο μεγεθυντικό καθρεφτάκι μπάνιου ένα λοξά κομμένο τεμάχιο κουρτινόξυλου και μη χρησιμοποιημένους πλαστικούς σωλήνες αποχέτευσης. Στην συνέχεια οι μαθητές βοήθησαν την απόσπαση των περιμετρικών πλακών από μελαμίνη κάποιων άχρηστων παλιών εδρών του σχολείου μας με σκοπό την επαναχρησιμοποίησή των πλακών αυτών στην δημιουργία της βάσης του τηλεσκοπίου και την παράλληλη μετατροπή των παλιών εδρών σε κατάλληλα τραπέζια ανάγνωσης για την δημιουργία αναγνωστηρίου στο σχολείο. Σε όλη την κατασκευή του τηλεσκοπίου οι μαθητές βοηθούσαν ποικιλοτρόπως, είτε φωτογραφίζοντας την διαδικασία, είτε κρατώντας τα προς κοπή και συναρμολόγηση κομμάτια, ενώ εμείς φυσικά φροντίζαμε να μην δημιουργηθεί ο παραμικρότερος κίνδυνος για όλους μας, λαμβάνοντας πάντα όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλειά και την αποφυγή τραυματισμών. Τέλος οι μαθητές ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες ετοιμάζοντας εργασίες πάνω σε ό,τι έμαθαν, συνθέτοντάς τες σε Powerpoint και τις παρουσίασαν στους άλλους μαθητές σε εκδήλωση του σχολείου.
Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση:
Η δραστηριότητα δεν ήταν πλήρως ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών του σχολείου, αλλά είχε στοιχεία από την Γεωμετρία με τις διάφορες γεωμετρικές κατασκευές στην σχεδίαση και την κατασκευή του τηλεσκοπίου, την Φυσική αφορώντας τον τομέα της Οπτικής, την Πληροφορική με την χρήση του διαδικτύου και την δημιουργία των εργασιών των παρουσιάσεων και την δημιουργία βίντεο καθώς και με το μάθημα της Οικονομίας, όσον αφορά στην αποδοτικότερη αξιοποίηση των υπαρχόντων πόρων. Ήταν πραγματικά κάτι πολύ χρήσιμο και καινοτόμο γιατί έδωσε την ευκαιρία να συμμετέχουν στην δράση
και ενεργοποίησε μαθητές με μειωμένο ενδιαφέρον για το σχολικό πρόγραμμα, αναδεικνύοντας δεξιότητες που και οι ίδιοι δεν γνώριζαν ότι είχαν. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί ακόμη να χρησιμεύσει στην ανάπτυξη της εκτίμησης των μαθητών και των γονιών τους για τους δασκάλους τους, έξω από την πίεση της βαθμολόγησης και της ολοκλήρωσης της σχολικής ύλης, αποτελώντας συγχρόνως ένα αποδοτικό εργαλείο για την καλλιέργεια των κρυμμένων δεξιοτήτων των μαθητών, των γονιών και των δασκάλων τους.
Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από: [ναι ] Διεύθυνσητουσχολείου [ναι ] σχολικό σύλλογο διδασκόντων του σχολείου
[ όχι ] Τοπική αυτοδιοίκηση [ναι ] Άλλο: Εταιρεία Αστρονομίας & Διαστήματος του Βόλου.
Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές ήταν ενθουσιασμένοι με την κατασκευή από κοινού ενός τηλεσκοπίου αντιλαμβανόμενοι στην πράξη την λειτουργία του καθώς και την απλότητα και την αμεσότητα της εφαρμογής της επιστήμης μέσα από καθημερινά υλικά και τις δυνατότητές τους.
Ως παράδειγμα, ένας μαθητής ανέφερε: « Δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι θα ήμουν ποτέ ικανός να συμμετέχω ενεργά στην κατασκευή ενός τηλεσκοπίου και μάλιστα από τόσο απλά υλικά. Ήταν πραγματικά ένα μάθημα ζωής για όλους μας και σας ευχαριστούμε πολύ γι αυτό!»
Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της:
[ ναι ] ενασχόληση των οικογενειών [ ναι ] συμμετοχής των κοριτσιών [ναι] ευαισθητοποίησης των μαθητών για την έρευνα στις επιστήμες και για τη σταδιοδρομία τους στις φυσικές επιστήμες
Πιο συγκεκριμένα ο κύριος κορμός των 9 μαθητών που παρακολουθούσαν και συμμετείχαν ενεργότερα στις δραστηριότητες του Ομίλου αποτελούνταν σχεδόν αποκλειστικά από κορίτσια με ελάχιστη κλίση προς τα θετικά μαθήματα και σχεδόν αποκλειστικά θεωρητικού προσανατολισμού, που χωρίς την ευσυνειδησία και την βοήθειά τους το πρότζεκτ δεν θα μπορούσε σε καμιά περίπτωση να υλοποιηθεί. Επίσης οι οικογένειες των μαθητών δέχθηκαν και ενθάρυναν την επιπλέον παραμονή των μαθητών στο σχολείο, εκτός σχολικού ωραρίου και βοήθησαν στην σχεδίαση των τηλεσκοπίων και την δημιουργία των παρουσιάσεων της δράσης των παιδιών τους στους δύο Ομίλους. Κατά γενική ομολογία των συμμετεχόντων μαθητών οι δραστηριότητες αύξησαν το ενδιαφέρον τους και άλλαξαν την άποψή τους για τις Φυσικές Επιστήμες τις οποίες μέχρι πριν τις θεωρούσαν ως κάτι απρόσιτο για αυτούς.
News . Events Στα βήματα του λύγκα
Νοιάζομαι: Οι μαθητές μελέτησαν ένα πραγματικό πρόβλημα που αφορά την επανεισαγωγή του λύγκα που έχει εξαφανιστεί από τον ελλαδικό χώρο. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν 12, ηλικίας 17 ετών της Γ τάξης του ΕΠΑΛ.
Μαθαίνω: Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις για τις τροφικές αλυσίδες και τα τροφικά πλέγματα. Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν να μπορούν να περιγράφουν τα αποτελέσματα της οικολογικής αποκατάστασης σε ένα οικοσύστημα. Επίσης, έμαθαν να σταθμίζουν στοιχεία για να υποστηρίζουν ή να καταρρίπτουν έναν ισχυρισμό.
Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές ετοίμασαν με τη βοήθεια του καθηγητή έναν χάρτη με τη χρήση του προγράμματος ArcGIS που αποτυπώνει τον πληθυσμό του λύγκα ανά χώρα, καθώς και την αφίσα του προγράμματος. Ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες ομαδικά, υποστηριζόμενοι από τις οικογένειές τους.
Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση: Η δραστηριότητα ήταν ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών. Ήταν καινοτόμα μιας και οι γενικές γνώσεις που είχαν σχετικά με τις τροφικές αλυσίδες εφαρμόστηκαν σε ένα πραγματικό πρόβλημα. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήσιμη για άλλους δασκάλους επειδή βοηθά στη βιωματική μάθηση των μαθητών και στην καλλιέργεια μεταγνωστικών δεξιοτήτων.
Η καινοτομία υποστηρίχθηκε από: [Χ] Διεύθυνση του σχολείου [ ] σχολικός σύλλογος/δίκτυο
[ ] Τοπική αυτοδιοίκηση [Χ] Άλλο: την ΠΔΕ Κρήτης και το ΜΦΙ Κρήτης
Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές ήταν χαρούμενοι με την εφαρμογή μιας και μπόρεσαν να εφαρμόσουν τις γνώσεις τους για να λύσουν ένα πραγματικό πρόβλημα. Ως παράδειγμα, ένας μαθητής ανέφερε «είναι ευχάριστο όταν μαθαίνουμε με διαφορετικό τρόπο αυτά που κάνουμε στα μαθήματα».
Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της:
[Χ] ενασχόληση των οικογενειών [Χ] συμμετοχής των κοριτσιών [Χ] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
με τις επιστήμες στην επιστήμη τη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες
Παρακαλώ διευκρίνηστε: Η συμμετοχή των μαθητών ήταν καθολική ανεξάρτητα από το φύλο, τις επιδόσεις, την ύπαρξη ή όχι μαθησιακών δυσκολιών.
News . Events Ο “κύκλος” του πλαστικού
Νοιάζομαι: Οι μαθητές ασχολήθηκαν με ένα πραγματικό πρόβλημα που είναι η επίδραση των πλαστικών στα τρόφιμα με τα οποία έρχονται σε επαφή και κατ’ επέκταση στην υγεία μας, αλλά και η παρουσία τους ως μικροπλαστικά στην τροφική αλυσίδα.
Προβληματίστηκαν σχετικά με την ποσότητα πλαστικού που χρησιμοποιούν σε ατομικό και οικογενειακό επίπεδο όσον αφορά τα τρόφιμα και την κατέγραψαν σε κοινόχρηστο έγγραφο.
Η σήμανση των πλαστικών ήταν ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο προς διερεύνηση.
Ενδιαφέρθηκαν για την τύχη των πλαστικών μετά τη χρήση τους, τόσο στους χώρους απόρριψης όσο και στους χώρους ανακύκλωσης. Επίσης, για τη δυνατότητα αντικατάστασής τους από άλλα υλικά λιγότερο επιβλαβή.
Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ανήκαν σε τμήμα 22 ατόμων της Β’ τάξης του Λυκείου, ηλικίας 16-17 ετών.
Μαθαίνω: Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις Χημείας για τα πολυμερή, τεχνητά και φυσικά.
Η τεχνολογία των πλαστικών δε διδάσκεται στο σχολείο και έτσι οι μαθητές δε γνωρίζουν τα προβλήματα που σχετίζονται με την ασφαλή χρήση τους. Έτσι, μέσα από το πρόγραμμα, διερεύνησαν την ασφάλεια των πλαστικών όσον αφορά τη χρήση τους στη συσκευασία και αποθήκευση των τροφίμων (το προς μελέτη υλικό που συνοδεύει το σενάριο αναρτήθηκε στην eclass).
Παρήγαγαν βιοπλαστικό από πατάτα (μετά από σχετική έρευνα) και διερεύνησαν τον ρόλο του πλαστικοποιητή. Βιντεοσκόπησαν το πείραμα και συμμετείχαν με αυτό σε επίσημο διαγωνισμό βιντεοσκοπημένων πειραμάτων (ΠΑΝΕΚΦΕ). Επίσης δοκίμασαν να παράξουν βιοπλαστικό από γάλα.
Έκαναν προσομοίωση μονάδας ανακύκλωσης πλαστικού (διαλογή ανά είδος πλαστικού με χρήση της ειδικής σήμανσης).
Πρότειναν πειραματική δοκιμή για τον προσδιορισμό του είδους ενός πλαστικού που δε φέρει σήμανση, μετά από σχετική έρευνα.
Δούλεψαν ομαδικά για τη διερεύνηση των μικροπλαστικών (πηγές, μορφή, μέγεθος, διάδοση στον αέρα) με χρήση online δραστηριότητας και πρωτότυπου φύλλου εργασίας. Μελέτησαν πρόσφατα άρθρα σχετικά με την ανίχνευση μικροπλαστικών στον ανθρώπινο οργανισμό.
Για την επίλυση αποριών και τη λήψη πρόσθετων πληροφοριών επικοινώνησαν με επιστήμονες ερευνητές μέσω τηλεδιάσκεψης.
Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν:
- η αναζήτηση, αξιολόγηση και χρήση πληροφοριών από το διαδίκτυο
- η επιστημονική μεθοδολογία (υπόθεση, πείραμα, συμπέρασμα) – σχεδιασμός και υλοποίηση πειράματος
- η κριτική σκέψη
- η λήψη αποφάσεων μετά από συζήτηση
- η συνεργασία με ομοτίμους εντός του προγράμματος αλλά και άλλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων του σχολείου (Erasmus+ , European Parliament Ambassador School Programme)
- η επικοινωνία με επιστήμονες
- η σύνθεση απόψεων και η διατύπωση προτάσεων
- η ψηφιακή δημιουργία
- η χρήση συνεργατικών ψηφιακών εργαλείων
- η σύνδεση των ακαδημαϊκών γνώσεων με την καθημερινότητα.
Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές ετοίμασαν
- ένα podcast για την πλατφόρμα του European School Radio σχετικά με το πρόγραμμα (συνεργασία με το πρόγραμμα Erasmus+ του σχολείου μας)
- μία πρόταση την οποία κατέθεσαν στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης (Στόχος: Αειφόρος ανάπτυξη – Υγεία και ευημερία) καθώς και στην πλατφόρμα προσομοίωσης της Διάσκεψης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων (συνεργασία με το ευρωπαΐκό πρόγραμμα EPAS)
- ενημερωτικό φυλλάδιο, για τη σωστή χρήση και απόρριψη των πλαστικών, για διανομή στις οικογένειες και στο σχολείο
- αφίσα, με θέμα τη δημιουργία και την επίδραση των μικροπλαστικών, για ανάρτηση στο σχολείο
- παρουσίαση για συμμετοχή στο Πανελλήνιο Μαθητικό Συνέδριο CONNECT 2022.
Σημ. : όλα τα σχετικά έγγραφα και links είναι αναρτημένα στην πλατφόρμα CONNECT
Ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες ομαδικά και υποστηριζόμενοι από τις οικογένειες, τη Διεύθυνση και τον Σύλλογο Διδασκόντων του σχολείου.
Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση: Η δραστηριότητα ήταν ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών. Το προτεινόμενο σενάριο εμπλουτίστηκε με επιπλέον δραστηριότητες ακολουθώντας τα ενδιαφέροντα των μαθητών και την επικαιρότητα (βλ. μικροπλαστικά). Ήταν εξαιρετικά χρήσιμη και καινοτόμος, συνδυάζοντας έρευνα – επικοινωνία με επιστήμονες – συνεργασία με ευρωπαϊκα προγράμματα του σχολείου – δημιουργία, αναδεικνύοντας ένα πρόβλημα της καθημερινότητας που δεν είναι άμεσα αντιληπτό και αρκετά προβεβλημένο (δημιουργία και παρουσία των μικροπλαστικών).
Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήσιμη για άλλους δασκάλους επειδή δίνει τη δυνατότητα να ανοίξουν οι εκπαιδευτικοί ορίζοντες. Δεν παραμένουν προσκολλημένοι στο σχολικό βιβλίο και πρόγραμμα αλλά έχουν τη δυνατότητα να διερευνήσουν θέματα καθημερινού ενδιαφέροντος αναπτύσσοντας την επιστημονική σκέψη στους μαθητές.
Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από: [ ] Διεύθυνση του σχολείου [ ] σχολικός σύλλογος
[ ] Τοπική αυτοδιοίκηση [ ] Άλλο: Σύλλογος γονέων & κηδεμόνων
Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές ήταν πολύ ευχαριστημένοι με την ευκαιρία που είχαν να γνωρίσουν επιστήμονες και να πάρουν πληροφορίες από αυτούς. Η συμμετοχή τους σε κάθε είδος δημιουργίας (πείραμα, αφίσα, podcast…) τους ενθουσίασε. Με το πέρας του προγράμματος είχαν περισσότερη αυτοπεποίθηση στην παρουσίαση και επιστημονική υποστήριξη των γνώσεών τους. Ως παράδειγμα, ένας μαθητής χαμηλού επικοινωνιακού προφίλ διεκδίκησε τη συμμετοχή του στο Μαθητικό Συνέδριο του CONNECT, δούλεψε με ζήλο για την προετοιμασία του και εκπροσώπησε επάξια την ομάδα μας.
Παρακαλώ διευκρινίστε: Οι οικογένειες συμμετείχαν ενεργά στο πρώτο στάδιο βοηθώντας να προσδιορισθεί η σύνδεση των πλαστικών με τα τρόφιμα και το πρόβλημα που προκύπει από αυτά. Συμμετείχαν κυρίως οι μητέρες των παιδιών και τα αδέλφια τους.
Τα κορίτσια αποτελούσαν τη συντριπτική πλειοψηφία του τμήματος και ήταν πολύ ενθουσιώδη κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Από αυτά, τα περισσότερα θα ακολουθήσουν τις Θετικές Σπουδές.
News . Events Αερόλυμα.. κόλλημα! Πώς κοντρολάρεις μια ‘φάλτσα κορώνα’;
Νοιάζομαι: Στη φάση αυτή, διεγείρονται η περιέργεια και η ανάγκη των μαθητών για αναβάθμιση γνωστικού επιπέδου, διερευνώνται οι προϋπάρχουσες ιδέες και ενεργοποιείται η προηγούμενη γνώση. Το ενδιαφέρον και η συμμετοχή ενισχύονται μέσω μιας πραγματικής εργασίας που βασίζεται σε ένα κοινοτικό πρόβλημα, στην προκειμένη περίπτωση τον έλεγχο του COVID-19 και τους τρόπους κατασκευής μιας ευαίσθητης συσκευής αισθητήρων. Εντοπίζονται οι ανησυχίες και οι ανάγκες που σχετίζονται με το πρόβλημα και ιεραρχούνται οι προκλήσεις που πρέπει να διερευνηθούν και οι επηρεαζόμενοι κοινωνικοί φορείς που πρέπει να εμπλακούν. Να προκληθεί το ενδιαφέρον των μαθητών καλώντας τους να συμμετάσχουν σε ένα συμμετοχικό ερευνητικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη στρατηγικών πρόληψης και ελέγχου του Covid-19 (και άλλων παρόμοιων μολυσματικών ασθενειών) και επίσης να εξετάσουν πώς είναι δυνατόν να κατασκευάσουν οι ίδιοι τη συσκευή μελέτης. Αρχίζουν διερευνώντας πρώτα τις ανησυχίες και τις ανάγκες τους με τις οικογένειές τους και στη συνέχεια να θέσουν προτεραιότητες για τις προκλήσεις που πρέπει να διερευνηθούν. Το σενάριο διαμορφώνεται με βάση την ανάγκη για πιο άμεση επικοινωνία στις αίθουσες διδασκαλίας χωρίς να χάνεται η αίσθηση της ασφάλειας. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν παιδιά 15-17 ετών που φοιτούσαν στο Λύκειο. Συνολικά συμμετείχαν 35 μαθητές στην όλη διαδικασία.
Μαθαίνω: Η φάση αυτή διευκολύνει την απόκτηση γνώσεων και την ανάπτυξη των επιστημονικών δεξιοτήτων και στάσεων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των υπό εξέταση ζητημάτων. Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις φυσικής, χημείας και προγραμματισμού. Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν :
- Να κατανοήσουν τον τρόπο αντιμετώπισης ενός θέματος -πρόκλησης που βρίσκουν ενδιαφέρον.
- Να αποκτήσουν ερευνητικές δεξιότητες
- Να κατανοήσουν ότι συχνά σε ένα δεδομένο πρόβλημα-στόχο υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων και να αντιληφθούν την ύπαρξη διαφορετικών προσεγγίσεων.
- Να διατυπώνουν προτάσεις-συστάσεις στους εμπλεκόμενους πολίτες και φορείς
- Καλά ενημερωμένη συζήτηση, επικοινωνία, γραφή, ερμηνεία, εξαγωγή και παρουσίαση συμπερασμάτων βασισμένων στη γνώση
- Συνεργασία,
Δρω: Σε αυτή τη φάση, οι μαθητές εφάρμοσαν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που αποκτήθηκαν ώστε ν’ αναπτύξουν το τελικό προϊόν που τους είχε ανατεθεί. Στην προκειμένη περίπτωση, το τελικό προϊόν είχε τίτλο “Ανάπτυξη ενός ευαίσθητου αισθητήρα CO2 για τον έλεγχο και την προστασία από ιούς όπως ο SARS–CoV-2 σε κλειστούς χώρους”. Οι μελέτες και τα μέσα επίτευξης συνοψίστηκαν και κοινοποιήθηκαν με ανοικτή επιστολή. Οργανώθηκε ένα σχολικό επιστημονικό συνέδριο, όπου ομάδες μαθητών παρουσίασαν τις εργασίες και τις προτάσεις τους στην εκπαιδευτική κοινότητα. Στο συνέδριο προσκληθηκαν εκπρόσωποι των φορέων χάραξης πολιτικής και άλλων σχετικών φορέων. Επίσης το έργο παρουσιάστηκε και στο 4ο Πανελληνιο Επιστημονικο Συνεδριο Π.Δ.Ε. Κρητης τον Μάιο του 2022.
Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση: Με αφορμή την συμμετοχή της κοινότητας στο πρόγραμμα Connect–Horizon 2022 συζητήθηκε ο ζωτικός ρόλος που διαδραματίζει η εκπαίδευση στην προετοιμασία των μαθητών για τη συνεργατική αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων και των τοπικών ζητημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα, όπως η υπερθέρμανση του πλανήτη, η κλιματική αλλαγή, η καταστροφή του περιβάλλοντος, οι ασθένειες, οι ανισότητες και η βία. Η επαφή των μαθητών όχι μόνο με τους εκπαιδευτικούς αλλά και με τους επιστήμονες και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής τους κάνει να σκέφτονται από κοινού και να μαθαίνουν την επιστήμη για την αντιμετώπιση παγκόσμιων και τοπικών προβλημάτων.
Αποτελέσματα μαθητών: Σκοπός αυτού του Project ήταν να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, ώστε ν’ αναπτύξουν οι μαθητές έναν επιστημονικό τρόπο σκέψης στην καθημερινή τους ζωή. Η χαμηλή πολιτισμική εξοικείωση με την επιστήμη, η έλλειψη προτύπων, η ελλιπής τριβή τους με πειραματικές μεθόδους διερεύνησης, καθώς και οι περιορισμένες ευκαιρίες συμμετοχής στην επιστήμη εκτός της τυπικής εκπαίδευσης οδηγεί σε στέρηση “επιστημονικού κεφαλαίου”. Η λύση είναι να προστεθούν περισσότερες ευκαιρίες στο πρόγραμμα σπουδών για αυτούς τους μαθητές, να μάθουν τι κάνουν οι επιστήμονες, να μιλήσουν στις οικογένειές τους για την επιστήμη και να εκτιμήσουν τον αντίκτυπο της επιστήμης στον κόσμο. Η ικανοποίηση των παιδιών μετά το πέρας του project ήταν μεγάλη καθώς είδαν τις προσπάθειες τους ν ανταμείβονται, ολοκλήρωσαν τη κατασκευή με επιτυχία, συνάντησαν πληθώρα επιστημόνων με τους οποίους έλυσαν αρκετούς προβληματισμούς και επικοινώνησαν με ιδιαίτερη χαρά τα αποτελέσματά τους στο συνέδριο του CONNECT.